چکیده:
از دیرباز خلیج فارس بر سر راههای تجاری دریایی و خشکی قرار گرفته و همین مسئله موجب شده تا فرهنگ اقوام و طوایف گوناگون در این منطقه درهم آمیخته شود و فرهنگی ویژه را که عمدتا آمیخته از فرهنگ ایرانی و عرب و هندی است،پدید آورد.
دیدهها و گفتههای دریانوردان و بازرگانانی که به خلیج فارس رفتوآمد داشتند،در شکلگیری این فرهنگی ویژه نقش خاص داشت.این دو گروه همراه با جهانگردان و سفرنامهنویسان عجایب زیادی از طبیعت منطقهء خلیج فارس،فرهنگ و خلقوخوی مردم این منطقه ذکر کردهاند که در این نوشته با استناد به منابع تاریخی به برخی از آنها اشاره میشود.
خلاصه ماشینی:
"com قرار گرفتن کرانهها و بندرهای خلیج فارس و دریای عمان بر سر راههای عمدهء تجاری قدیم،به ویژه جادهء ابریشم و جادهء ادویه و به همان نسبت تقابل فرهنگهای گوناگون در این نواحی باعث شده بودند که از همان دیرباز فرهنگی ویژه یا اگر بتوانیم این اصطلاح را به کار بریم فرهنگی آمیخته از فرهنگ ایرانی و عرب و هندی و غیره در این نواحی پدید آید.
»2صفت دیگر اضطراب و سکون این دو دریا(خلیج فارس و دریای عمان)نسبت به یکدیگر است،چنان که قزوینی در همان کتاب عجایب المخلوقات این بار از قول ابن الفقیه میگوید که«بحر فارس متصل به بحر هند است(دریای عمان)و احوال ایشان مختلف است در سکون و اضطراب (مواج بودن)زیرا که بحر فارس را موج بسیار شود...
»6 وجود هورهای سهمناک نیز در این کرانهها باعث وحشت دریانوردان و مسافران کشتیها بود،چنانکه ابن حوقل در کتاب صورة الارض خود گوید:«در این دریا(فارس)هورهای سهمگین و متعدد یافت میشود که بدترین آنها بین بندر جنابه و بصره است و آن مکانی است که هور الجنابه خوانده میشود و آن مکانی ترسناک است که هیچ کشتی از تلاطم دریا مصون نیست...
»17 قزوینی در عجایب المخلوقات از مردم جاسک و دلاوری ایشان گوید:«از جزایر بحر فارس جزیرهء جاسک است که اهل این جزیره مردمی باشند که ایشان را علم و جرئت به حرب باشد در میان دریا و چنین گویند که ایشان در میان آب چنان جنگ کنند که دیگران در خشکی نتوانند."