چکیده:
نقش و جایگاه جهانی آسیا و تعامل و همکاریهای بین آسیایی یکی از سرفصلهای مهم روابط بین الملل به شمار میرود.در همین رهگذر،همگرایی آسیایی و جهتدهی مطلوب به تحولات و معادلات این قاره کهن متناسب با منافع جمعی و مشترک ملل آسیایی از جمله موضوعات مهمی است که اینک در ادبیات مطالعات آسیایی و بین المللی مورد توجه قرار گرفته است.
مقاله حاضر با اشاره به موقعیت تاریخی آسیا و روند تحولات این قاره کهن در دهههای اخیر،به تبیین زمینههای همکاری،همپیوندی و همگرایی فرهنگی،اقتصادی،سیاسی و بین المللی کشورهای آسیایی در قرن بیست و یکم که قرن آسیا نامیده شده پرداخته است.
جایگاه آسیا در نظام بین الملل،چارچوب نظری همگرایی آسیایی،آسیاگرایی از منظر آسیاییها، سیاست آسیایی قدرتهای فراقارهای،هویت نوظهور آسیایی،چالشها و افقهای همگرایی آسیایی و نگاه ایرانی به همگرایی آسیایی مهمترین مباحثی است که در این مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"به نظر میرسد این قاره که طی دورهای در سایه جهان اروپا محور قرار داشت، مجددا از قدرت لازم برای ایفای نقش فعال در نظام بین الملل و شکلدهی به نظم منطقهای برخوردار شده و با قرار گرفتن در کانون ژئوپولتیک جهانی از موقعیت محوری در صحنه بین المللی برخوردار شده است.
آسیاگرایی از منظر آسیاییها به رغم آنکه همگرایی یکی از آموزههای غالب در اقتصاد،سیاست و روابط بین الملل کشورهای آسیایی در دوره پساجنگ سرد بوده است اما این تکاپو به موازات برخورداری از ابعاد اقتصادی و صنعتی و تجاری،از انگیزههای سیاسی مانند امنیت و موازنه قوا،ملیگرایی و رقابت نیز اثر پذیرفته است.
هند نیز مانند چین با رشد اقتصادی دو رقمی،مبادلات تجاری فزاینده،هزینههای نظامی رو به رشد،برخورداری از نیروی هستهای، بلندپروازیهای دیپلماتیک منطقهای و بین المللی زمینه را برای طرح پرسشهای تازه پیرامون چشمانداز آینده آسیا و تحول معادلات قدرت آن فراهم ساخته است.
عادیسازی موقعیت بین المللی ژاپن و خروج این کشور از فضای جنگ سرد که بر تبدیل ژاپن به قدرت تجاری غیر نظامی استوار بود و زمینهسازی برای ایفای نقش سیاسی ژاپن در فضای آمریکا محور دوره پساجنگ سرد و مدیریت تبدیل هند به یکیی دیگر از مراکز قدرت آسیا نمایانگر این سیاست است.
به نظر میرسد با توجه به فرایند توسعهگرایی در آسیا و روند رو به افزایش رخ مصرف انرژی در این قاره،انرژی از امکان مناسبی برای وحدتبخشی اقتصادی به کشورهای قاره کهن برخوردار گشته و میتواند یکی از محورهای همگرایی آسیایی را تشکیل دهد."