چکیده:
رهبران آمریکا ورود به دوران پس از جنگ سرد در سال 1991 را با حملات گسترده به عراق در چارچوب عملیات آزادسازی کویت آغاز کردند.این عملیات آنگونه که در سالهای بعد مشخص شد،مقدمه دخالتهای وسیعتر آمریکا در منطقهای بود که مهمترین و سختترین چالشها را برای موقعیت آمریکا در نظام بین المللی ایجاد کرد.جریان بازخیزی اسلامی که با انقلاب اسلامی ایران آغاز شد رشد بیشتری یافت.همچنین تداوم مقاومت در سرزمینهای اشغالی فلسطین و نهایتا رشد گرایشهای افراطی در منطقه خاورمیانه در مقطعی با طرح خاورمیانه بزرگ توسط آمریکا پاسخ گفته شد،اما این طرح نیز تأثیر چندانی بر حل یا کاهش چالشهای آمریکا در منطقه نداشت،به طوری که امروزه آمریکا به رهبری باراک اوباما سیاستهای جدیدی برای رفع این چالشها اتخاذ کرده است. مقاله حاضر چالشهای رویارویی آمریکا و محدودیت گزینههای ممکن در مناقشه خاورمیانه را بررسی مینماید.
خلاصه ماشینی:
"طرح خاورمیانه بزرگ با هدف تثبیت هژمونی آمریکا در جهان و امنیت اسرائیل در منطقه طراحی شده و اهداف جانبی زیر را نیز دنبال میکند: -امنیت که در قالب سلبی به معنای مقابله با عوامل مخل نظم لیبرالیستی بین المللی از جمله تروریسم از طریق ملتسازی و در حوزه ایجابی به معنای تثبیت و تعمیم امنیت و نظم از طریق دولتسازی است.
ساختار سیاسی ایجاد شده در عراق به کمک آمریکا که بر مبنای دموکراسی توافقی تأمینکننده سهم متناسب برای سه گروه اصلی(شیعیان،اکراد و سنیها)است،در آستانه دومین انتخابات سراسری این کشور(16 ژانویه 2010)دستخوش تحول گردیده و نوری مالکی،نخستوزیر عراق،با خروج از ائتلاف شیعی و نه گفتن به دموکراسی توافقی و طائفی به دنبال تشکیل دولت ملی در این کشور است،لذا نمیتوان ساختار سیاسی جدید عراق را یک دستاورد آمریکایی تلقی کرد بلکه کنش و واکنش نیروهای سیاسی و مذهبی در داخل عراق بیش از تمایلات خارجی در ایجاد و تغییر این ساختار دخیل بوده است.
پس از ناکامی آمریکا در نیل به اهداف خود در عراق و آنچه در طرح خاورمیانه بزرگ به دنبال آن بود و همچنین تحولاتی که در سطح منطقه و بهویژه پس از پیروزی حماس در فلسطین به وقوع پیوست،آمریکا در صدد ارائه سیاستهای جدید منطقهای خود برآمده است.
ناکامی اسرائیل در دستیابی به اهداف از پیش اعلام شده در جنگهای 33 روزه و 22 روزه، تداوم حضور و نقشآفرینی حزب الله در فضای سیاسی لبنان،تقویت جایگاه حماس در غزه،ناکامیهای آمریکا در عراق،وخیم شدن اوضاع افغانستان،افزایش دیدگاههای اعتراضی بین افکار عمومی جهان و منطقه خاورمیانه نسبت به سیاستهای آمریکا و بحران اقتصادی کنونی مجموعه تحولاتی میباشند که مقامات آمریکایی را به احتیاط در سیاستهای خاورمیانهای سوق دادهاند و منجر به تلاش برای اتخاذ رویکردی جدید در زمان ریاستجمهوری اوباما برای بازسازی شکستهای دوران بوش شدهاند."