چکیده:
بررسی مزیت نسبی صنعت سیمان: مطالعه موردی استان اصفهان
بختیاری صادق*,فرهمند حسن علی
* دانشکده اقتصاد، دانشگاه اصفهان
از آن جا که هدف علم اقتصاد، تخصیص بهینه منابع کمیاب بین اهداف مختلف اقتصادی است و هم چنین، با توجه به مشکلات اقتصادی کشورهای در حال توسعه در زمینه صادرات و کمبود منابع ارزی، تخصیص بهینه منابع داخلی کشور بیش از پیش ضرورت می یابد. یکی از راه های دستیابی به این هدف، محاسبه مزیت نسبی کالاهای صادراتی است. نظریه مزیت نسبی، زیربنای برقراری مبادلات بین المللی و بین منطقه ای است. افزون بر این، مهمترین ابزار و اهرم راهبرد توسعه صادرات که با مبانی نظری آن نیز هماهنگی کامل دارد، انتخاب سرمایه گذاری ها و فعالیت های تولیدی جدید و گسترش تولیدات حول محور مزیت نسبی است. کشور ایران نیز چون با کمبود ارزهای معتبر مواجه است، شناسایی برتری های نسبی استفاده بهتر از ذخیره ارزی موجود را فراهم می کند.
آمار نشان می دهد که در سال های اخیر با فزونی تولید نسبت به مصرف، واردات سیمان به شدت کاهش یافته و ضرورت صادرات سیمان برای جلوگیری از رکود بازار این محصول مطرح شده است. هم چنین، از آن جایی که استان اصفهان دو واحد از واحدهای مهم تولید سیمان کشور را در خود جای داده- که به نوبه خود می توانند نماینده خوبی برای صنعت سیمان کشور باشند- مقاله حاضر، مزیت نسبی صنعت استان اصفهان را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد.
نتایج، حاکی از آن است که استان اصفهان در تولید سیمان دارای مزیت نسبی است.
تجزیه و تحلیل حساسیت نیز نشان می دهد که هزینه منابع داخلی نسبت به کاهش قیمت جهانی سیمان با کشش و نسبت به افزایش قیمت جهانی سیمان بی کشش است. هم چنین، هزینه منابع داخلی نسبت به تغییرات نرخ ارز (افزایش یا کاهش) بی کشش است.
خلاصه ماشینی:
"خلاصه نتایج هزینه منابع داخلی براساس چهار سناریو برای ضریب تعدیل دستمزد نیروی کار (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:محاسبات پژوهش نتایج جدول یادشده حاکی از آن است که با تغییر ضرایب تعدیل دستمزد نیروی کار،تفاوت بسیاراندکی در نتایج ایجاد شده و رتبه محصولات از لحاظ مزیت نسبی تغییری نکرده است.
خلاصه نتایج هزینه منابع داخلی براساس سه سناریو برای ضریب تعدیل هزینه فرصت سرمایه (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات پژوهش نتایج این جدول نیز بیانگر آن است که با تغییر ضرایب تعدیل هزینه فرصت سرمایه تفاوت بسیاراندکی در نتایج ایجاد شده است و همچنین،رتبه محصولات از لحاظ مزیت نسبی تغییر نکرده است.
نتایج هزینه منابع داخلی براساس سناریو سوم برای سیمان معمولی دو شرکت (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات پژوهش مثال،قیمت یک تن کلینکر معمولی صادراتی شرکت سیمان اصفهان در سال 74 معادل 30/7 دلار بودهاست درحالیکه این قیمت در سال 78 به 19 دلار بهازای هر تن کاهش پیدا کرده است.
خلاصه نتایج کشش قیمتی هزینه منابع داخلی (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:محاسبات پژوهش باتوجه به مقادیر متوسط ضریب کشش در جدول(10)نتیجۀ کلی زیر بیان میشود: شاخص هزینه منابع داخلی نسبت به افزایش قیمت جهانی سیمان بیکشش و نسبت به کاهشقیمت جهانی سیمان،باکشش است.
برای مثال،باتوجه به نتایج این جدول درمورد سیمان معمولی شرکت سیمان سپاهان در سال 78،مشاهدهمیشود هنگامی که نرخ ارز از 6700 ریال به 7000 ریال افزایش مییابد کشش ارزی هزینه منابع داخلی،0/650-حاصل میشود که بیکشش بودن هزینه منابع داخلی نسبت به افزایش نرخ ارز را نشان میدهد."