تصویری از حمله ی و حشتزای مغول به ایران (2) مقاله

"بهترین دلیل آن اینست که سال 627 که عطار در آن سال در گذشته است‌ نه بآن وقایع زمان چنگیز می‌چسبد که مدتی پیش از آن بوده و نه بو قایع زمان هلاکو که مدتی پس‌ از آن روی داده و وی بهیچوجه در نیشابور کشتاری نکرده است و این‌که گفته‌اند که شادیاخ سه‌ سال پس از مرگ عطار ویران شده این نیز بی‌اساس و نادرستست،زیرا که سه سال پس از مرگ‌ عطار سال 630 میشود و تاریخ بهیچوجه اشاره‌ای بچنین واقعه‌ای ندارد و آنچه تاریخ گواهی‌ میدهد اینست که شادیاخ تنها در پایان قرن هفتم متروک مانده و اندک‌اندک بمرور زمان رو بویرانی‌ گذاشته و کسی آنرا خراب نکرده است و شهر نیشابور چهار بار بشهادت تاریخ ویران شده یکی در سال 548 در فتنه غزو بار دیگر در 553 و 556 که باز ترکان بخراسان حمله بردند1و بار چهارم در 617 که در فتنهء مغول آن را تاراج و ویران کردند و مردم آنجا را کشتند و تا نزدیک پنجاه سال‌ پس از آن جز شادیاخ آبادی دیگری از نیشابور نمانده بود و غازان‌خان بار دیگر شهر نیشابور را ساخت‌ و بهمین جهت شادیاخ متروک ماند و از میان رفت و هیچ یک ازین تاریخها اندک ربطی با سال مرگ‌ عطار ندارد و رویهمرفته این افسانه کشته شدن عطار در قتل عام مغول یا در زمان هلاکو از هر جهت نادرست‌ و ساختگی است."