چکیده:
امروزه علم‌سنجی زمینهء تازه‌ای را در تحقیقات ارائه نموده است،در این علم از روش‌های آماری و اندازه‌گیری برای تعیین معیارهای رشد و توسعهء علوم و سطوح گسترش آنان،و تأثیر و تأثر آن در جوامع مختلف بشری،استفاده می‌شود.این علم در روسیهء شوروی پدید آمد و در کشورهای اروپای شرقی بویژه مجارستان توسعه یافت.از این روش برای اندازه‌گیری کمی علوم در سطوح ملی و بین المللی مؤسسات دولتی و خصوصی استفاده می‌شود.کتابسنجی یکی از شیوه‌های مهم علم‌سنجی است و مطالعه استنادی یا تحلیل استنادی یکی از متداولترین فنون کتابسنجی است که در آن قواعد حاکم بر رابطه میان متن و سند،جستجو و مطالعه می‌شود.انسان برای اعتبار بخشیدن به کار خود،استناد می‌کند.مسیر اکتشاف و تفکرات علمی به وسیلهء استنادها مشخص می‌شود که همانا میزان مراجعه به منابع قبلی هستند و شبیه به ردپاهای ثابتی می‌باشند.در این مقاله به بررسی مفاهیم،تعریف‌ها و کارکردهای تحلیل استنادی از دیدگاه دانشمندان و صاحبنظران رشته پرداخته شده و ارتباط هریک از جنبه‌ها با یکدیگر بیان می‌شود.
خلاصه ماشینی:
"علم‌سنجی یکی از حوزه‌های مهم با ساختاری پیچیده در علم کتابداری به شمار می‌رود که روزبه‌روز با توجه به افزایش حجم منابع اطلاعاتی و نیاز محققان به برقراری ارتباط بین متون مرتبط بر میزان استفاده کنندگان از این حوزه افزوده می‌شود،این مقاله سعی دارد تا تحلیل استنادی را در این حوزه با توجه به مفاهیم و کارکردهای وابسته به آن از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار داده و به فواید آن در حد نیاز توجه نماید.
امروزه کار دسترسی به منابع و شناسایی آثار و گردآوری مقالات کاری بسیار آسان شده است،زیرا از یک‌سو استفاده از روش تحلیل استنادی و از سوی دیگر انتشار روزافزون ابزارهای کتابشناختی مانند چکیده‌ها،نمایه‌نامه‌ها و از جمله نمایهء استنادی علوم و نمایهء استنادی علوم اجتماعی راه کشف و تشخیص رفتارهای استفاده از منابع را آسان کرده است و تحلیل استنادی یکی از روش‌های پذیرفته شده در این مورد از ارزیابی‌ها محسوب می‌شود(حری و نشاط، 1381).
عبد المجید به نقل از کامپاناریو اظهار می‌دارد تحلیل استنادی برای بررسی رتبه‌بندی مجلات،گروههای آموزشی،دانشگاهها،مراکز پژوهشی و دانشمندان و محققان نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد،در این روش تمامی استنادها مقیاسی از تأثیر و نفوذ در علم هستند،یعنی یک مقاله هرچه بیشتر مورد استناد قرار بگیرد،معروف‌تر و اهمیت آن در جامعهء علمی بیشتر می‌شود،درواقع جامعهء علمی به مجموعه‌ای از نویسندگان،دانشمندان،اساتید و همهء افرادی گفته می‌شود که به نوعی با مقالات،متون و منابع علمی سر و کار دارند،این افراد ارزش یک مقالهء تهیه شده را به وسیلهء استنادها تشخیص می‌دهند که درست یا نادرست بودن تصمیمات این مجموعه از داوران را می‌توان با استفاده از نمایه‌های استنادی بررسی کرد(عبد المجید،1386)."
(
, 
, 
)
