چکیده:
باتوجه به اهمیت تولید گندم در تأمین امنیت غذایی و ضرورت آگاهی از درجه تأثیرگذاری خشکسالی بر عملکرد محصول در مدیریت خشکسالی،پژوهش حاضر با استفاده از دادههای زراعی 90 نمونه از مزارع گندم استان گلستان،شبیهسازی دادهها و بهرهگیری از تابع زیست-اقتصادی،کاهش عملکرد و هزینههای درون مزرعهای(خسارت اقتصادی)ناشی از خشکسالی را براورد کرده است.
نتایج این مطالعه نشان داد که با کاهش یک درصدی رطوبت خاک،عملکرد محصول گندم کاهش جدی(130 کیلوگرم در هکتار)داشته است.در مجموع ارزش افت عملکرد ناشی از خشکسالی معادل 312 هزار ریال در هکتار و 65 میلیارد ریال برای کل استان ارزیابی گردید.براساس یافتهها،ایجاد مرکز شبیهسازی و پایش اقتصادی آثار خشکسالی بر بخش کشاورزی و استفاده از الگوی تولید محصول کمنهاده بر(آب)برای کاهش آثار خشکسالی بر بخش کشاورزی پیشنهاد شد.
خلاصه ماشینی:
"این کاهش به دلیل جیرهبندی آب در شهرهای صنعتی،کاهش تولید برق آبی،کاهش تولیدات کشاورزی(به ویژه محصولاتی که به عنوان نهاده در بخش صنعت استفاده میشدند)،کاهش تقاضا برای نهادههای کشاورزی و سایر کالاهای مصرفی و افزایش بدهی دولت در نتیجه تأمین منابع مالی برای جبران خشکسالی بوده است.
مواد و روشها به منظور محاسبه هزینه خشکسالی در اراضی گندم دیم از براورد تابع عملکرد استفاده شده است تا کاهش عملکرد محصول به ازای کاهش رطوبت خاک(وقوع خشکسالی)برای کل نمونه محاسبه شود.
ضریب براوردی 53/1 نشان میدهد این نهاده کششپذیر است،بهطوری که کاهش یک درصدی رطوبت خاک(عمدتا به دلیل خشکسالی)موجب افت عملکرد تولید به میزان بیش از یک درصد(معادل 53/1%)خواهد شد.
نتایج براورد تابع کاب-داگلاس عملکرد گندم دیم استان گلستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیق *:معنیدار در سطح کمتر از 10% ***:معنیدار در سطح کمتر از 1% در مرحله بعد،کاهش عملکرد گندم به ازای یک واحد کاهش رطوبت خاک (درصد)از طریق محاسبه تولید نهایی رطوبت خاک برای کل نمونه محاسبه گردید که این امر اطلاعات پایهای را برای براورد هزینههای خشکسالی فراهم میآورد.
باتوجه به این اطلاعات مشخص است که در سناریوی سوم(قیمت گندم 2400 ریال)،هزینه خشکسالی ناشی از کاهش یک درصدی رطوبت خاک برای هر هکتار گندم،معادل 312730 ریال است.
براورد میانگین هزینههای جاری خشکسالی در هر هکتار از اراضی گندم واحد:هزار ریال (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیقجمعبندی و پیشنهاد باتوجه به براوردهای انجام شده مشخص شد که خسارت ریالی خشکسالی در اراضی گندم دیم قابل توجه میباشد و در صورت عدم پایش دقیق،این مسئله میتواند خسارتهای جبرانناپذیری ایجاد نماید."