خلاصه ماشینی:
"بنابر اظهار نظر زبانشناسان هیچ زبانی به اندازهء زبان عربی بسامد لغات ندارد،9و همین بسامد لطافت خاصی به زبان عربی و لغات آن بخشیده است به عنوان مثال استعاره،مترادفات،قلب و ابدال و اشتقاق10کبیر و صغیر که،این اشتقاق به این گستردگی از ویژگیهای لغت عرب است،و لطافت و بسامد خاصی به این لغت و زبان بخشیده است.
او خبط و خطاهای لغویین سلف خود را گوشزد کرده و سپس چگونگی تدوین معاجم لغت را بیان و به نقد و استدراک آنها پرداخته است و به عنوان نمونه کلماتی را ذکر و مشخص کرده که معجمنگاران در بیان معانی این لغت به خطا رفتهاند.
سید علی خان در بخش اعظم این اثر به گونهای لغات را ترجمه کرده و آنچه که از قلم اصحاب لغت افتاده و یا از اندیشه آنها به دور مانده استدراک کرده است،و خود جناب سید در مقدمه به این مسئله اشاره میکند،16و خبط خطاهای خلیل را در«العین»17و صاحب بن عباد را در المحیط فی اللغة،18و جوهری را در الصحاح و فیروزآبادی در قاموس اللغة19و زبیدی را در تاج العروس گوشزد و در مواردی که آنها معنای لغات را به درستی درک نکردهاند آورده است.
بنابراین،ترتیبی در بیان معانی لغات و اصطلاحات به کار گرفته که اینگونه خلط و خبطها پیش نیاید،به ترتیب:واژه اصطلاح،کاربرد این کتاب از این واژه و مثل را در معنا کردن لغت مراعات نموده و ریشهء بسیاری از لغات عربی را بر رسیده و چگونگی معرب بودن آنها را بیان داشته است به عنوان مثال: در ماده«عنب»مینویسد این لغت هندی که در اصل«أنب»بوده و عربها پس از ملاحظه این واژه آن را به صورت«عنب»استعمال کردند."