چکیده:
پیروان پیام آور ایرانی زرتشت در بین اقوام و ادیان ساکن در ایران از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ زیرا زادگاه خود و پیامبرشان سرزمین ایران است. بنابراین، سرافرازی و آبادانی این کشور همواره در گذشته آرزوی آنان بوده و در آینده نیز خواهد بود. تاریخ زندگی زرتشتیان از حدود چهارهزار سال پیش در ایران آغاز گردیدو در پی یورش ها و تهاجم بیگانگان به ایران، فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته است. زرتشتیان برای پاسداری از آیین و فرهنگ خود، قرون متمادی در برابر ناملایمات مقاومت کرده اند و اکنون همچون گذشته، با برپایی مراسم، آیین ها و جشن های این دین، ویژگی های فرهنگی خود را پاسداری می کنند.
در این مقاله به چگونگی پیدایش و گسترش اندیشه زرتشت در باور مردم ایران، نقش اندیشه این پیام آور در کردار آنان و برخی از جشن ها و آداب و رسوم زرتشتیان پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"آیین زرتشتزمانی دین رسمی کشور ایران بوده است و گاهی تازیانه قهر زمان چنان ضربه‌ای برپیکر فرهنگ و اجتماع مزداپرستان وارد کرده که به مرز نابودی نزدیک شده‌اند،ولی به گفته پیامبرشان،راستی در پایان پیروز شده و راست‌اندیشان ودرست‌کرداران هم‌چنان در این سرزمین پایدار مانده‌اند.
گروهی از پژوهشگران زادگاه پیامبر ایران باستان را غرب سرزمین ایران(درغرب دریاچه ارومیه)می‌دانند،ولی از لهجه و هجای گاتاها-سرودهای این پیامبر-باید باور داشت که اشو زرتشت در قسمتی از سرزمین خراسان،افغانستان و یاآسیای مرکزی زندگی کرده است(آشتیانی،1374:62).
اریخ زندگی زرتشتیان تاریخ زندگی یاران و پیروان اندیشه زرتشت،که به آنها مزدیسنان یا پرستندگانمزدا نیز می‌گویند،از برگزیده شدن پیامبر ایرانی آغاز گردید و در زمان گشتاسبکیانی گسترش خود را شروع کرد؛به‌گونه‌ای که بیشتر مردم ایران در زمانهخامنشیان از اندیشه زرتشت پیروی می‌کردند.
4 پس از چندی اندیشه پیامبر ایرانی در بین مردم دستخوش تغییراتی به نفعپادشاهان ساسانی شد و مکتوباتی که توسط موبدان دانشمند زمان ساسانی نوشتهشده بود،به آن افزوده گردید؛ولی پیام اشو زرتشت هم‌چنان جایگاه خود را ازدست نداد و به عنوان شیوه درست اخلاقی برای زندگی انسان‌ها به یادگار ماند.
هنوز هم در بسیاری از روستاها زرتشتیان به هنگام غروب آخرین روز سال،سبزه کاشته شده،تاس آب که برگ‌های خشک آویشن دارد،مقداری هیزم خشکو یک فانوس روشن را بر روی پشت‌بام خانه خود می‌گذارند؛سپس در سپیده‌دمروز آغاز سال نو برای بدرقه روان و فروهر درگذشتگان،اهل خانه به پشت‌باممی‌روند و پشته هیزم را روشن می‌کنند تا آسمان نخستین روز سال را روشن‌ترسازند.
زرتشتیان به هنگام نماز و نیایش خویشرو به سوی روشنایی کردند و آتشکده‌ها هم‌چنان مکانی برای ارج گذاشتن وپاسداری از چهار آخشیج،به‌ویژه آتش به عنوان سمبل پاکی و مهر است،درزندگی اجتماعی زرتشتیان نقش ویژه خود را حفظ کرده است."
(
, 
, 
)
