چکیده:
زیبایی جاذبهای است ازلی،که هنر پل ارتباط بین آن و انسان است. درک زیبایی موهبتی است الهی و جایگاهی ذهنی که به عینیت میانجامد و هنر بدون آن کالبدی است بیروح و خالی از جاذبه.در مقالهی حاضر محور اصلی سخن زیباییشناسی است.درک کامل مفهوم زیباییشناسی مشکل است،ولی فهم اولیه عوامل موثر در ادراک کامل مفهوم زیباییشناسی مشکل است.این پژوهش در جستوجوی کشف قوانین حاکم بر این احساس است. از چنین منظری در معماری و فضاهای ساختهشده برای انسان-به عنوان یکی از پدیدههای مهم زندگی که نقش بسیار موثری در علوم رفتاری دارد- نگریسته میشود که تجلی روح زیبایی آن فرایندی معنوی و جلوهای ظاهری دارد.در نهایت به بیان زیباییشناسی جدید در حال تکوین در معماری اشاره و در خاتمه نیز نتیجهگیری به دست داده میشود.
خلاصه ماشینی:
(به تصویر صفحه مراجعه شود) قوانین عام زیباشناختی(ویژگیها و ابعاد) (ماخد:طاهباز،1377،ص 86) حس زیباییشناسی در انسان همانطور که اشاره شد شدت زیبایی علاوه بر مقدار زیبایی پدیدهی زیبا،به مقدار درک ادراککنندهی زیبایی نیز بستگی دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) ویژگیهای حس زیباشناختی انسان از دیدگاه فلسفی، مذهبی و روانشناسی (ماخد:طاهباز،1377،ص 87) بررسی دو نوع زیبایی فرمال و سمبولیک 1-زیبایی صوری یا فرمال اولین گروهی که با دیدگاه علمی و روانشناسی به بررسی عوامل مؤثر در ادراک زیبایی فرمال یا زیبایی صوری پرداختهاند،روانشناسان گشتالت هستند و نظریه آنها به نام نظریهی گشتالت معروف است.
از طرف دیگر روشن شده که کیفیت سمبولیک محیط مهمترین عامل ادراک است و ارتباطی درونی و ذاتی بین زیبایی فرمال و زیبایی سمبولیک وجود دارد(لانگ،1987،ص 191).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) عوامل مؤثر در تعبیر معانی سمبولیک معماری و محیط (مآخذ:لانگ،1987،صص 214-212) با توجه به این تعبیرات میتوان انواع سمبول را در ارتباط با معماری به دو گروه تقسیم کرد:اول سمبولهای طبیعی یا جهانی،که به تعبیر آرنهایم و آنیتینگ مربوط به اعداد و اشکال هندسیاند و نوعی همهفهمی در سیستم ادراکی انسان در مورد آنها دیده میشود.
تجربه نشان داده معمارانی در این زمینه موفق بودهاند و طرحهایشان به دل مردم نشسته است که زیبایی معماری خود را از معانی سمبولیک مأنوس بین مردم جامعه انتخاب کردهاند از جمله این معماران موفق میتوان فرانک لویدرایت را نام برد،که زیبایی طرحهایش مرهون سمبولیسم طبیعی اشکال مورد انتخابش است و حسن فتحی که زیبایی معماری خود را از کاربرد سمبولهای متعارف و مرسوم در جامعهاش وام گرفته است(همان،ص 93).