چکیده:
بحث مسکن از اصلیترین و مهمترین مباحث در مجموعه مطالعات اقتصادی، جمعیتی و اجتماعی بشمار میآید و عدم پاسخگویی و عدم شناخت این مقوله مهم میتواند تاثیر جبرانناپذیری بر کل جامعه و نظام وارد آورد.مروری بر شرایط مسکن در جوامع گوناگون نشان میدهد که تقریبا هیچ کشوری نتوانسته است به طور کامل مشکلات مسکن در جامعه خود را رفع نماید.مسائل برخی کشورها از نوع کمی و مسائل برخی دیگر از نوع کیفی است.شاخصهای مسکن از یک سو،ابزار شناخت وضعیت مسکن در ابعاد مختلف هستند و از سوی دیگر ابزار کلیدی برای ترسیم چشمانداز آینده مسکن میباشند.مقاله حاضر به بررسی شاخصهای مسکن در ایران پرداخته است: شاخصهای کمی و کیفی.یافتههای تحقیق نشان میدهد مقوله مسکن همواره از بعد کمی و کیفی مورد توجه بوده ولی از بعضی از فاکتورهای کمی و کیفی غافل شده بدین صورت که در کشور مشکلات قابل توجه مسکن،تراکم خانوارها در واحدهای مسکونی، وجود واحدهای مسکونی دارای کمتر از یک اتاق،عدم رعایت استاندارد مطلوب برای هر اتاق یک نفر،وجود واحدهای مسکونی پرتراکم،وجود واحدهای مسکونی فرسوده و قدیمی و بیدوام و کمدوام،کمبود محسوس بعضی از تسهیلات ضروری واحدهای مسکونی میباشد که میبایست سیاستهای توسعه مسکن حول محور اینگونه شاخصها به اجرا درآید.
خلاصه ماشینی:
"یافتههای تحقیق نشان میدهد مقوله مسکن همواره از بعد کمی و کیفی مورد توجه بوده ولی از بعضی از فاکتورهای کمی و کیفی غافل شده بدین صورت که در کشور مشکلات قابل توجه مسکن،تراکم خانوارها در واحدهای مسکونی، وجود واحدهای مسکونی دارای کمتر از یک اتاق،عدم رعایت استاندارد مطلوب برای هر اتاق یک نفر،وجود واحدهای مسکونی پرتراکم،وجود واحدهای مسکونی فرسوده و قدیمی و بیدوام و کمدوام،کمبود محسوس بعضی از تسهیلات ضروری واحدهای مسکونی میباشد که میبایست سیاستهای توسعه مسکن حول محور اینگونه شاخصها به اجرا درآید.
نقش شاخصهای جمعیتی مسکن نقش غیر قابل انکاری در تحلیل ساختار تابع هدانیک مسکن میباشد که در مطالعات مختلفی(تحقیق تیواری و پاریخ 1998 که نوع مصالح ساختمانی و تراکم خانوار در واحد مسکونی دو تا از شاخصهای معنادار بودهاند، تحقیق ابو نوری و دیگری که سطح زیربنا،قدمت ساختمان،تعداد اتاق،مصالح بکار رفته و تسهیلات موجود در ساختمان از شاخصهای معنادار بودهاند،شاخصهای جمعیت بعد خانوار در تحقیق آریمان 992،درصد کمبود خدمات آب و برق در تحقیق لو دهی و پاشا 1991،و شاخص سطح زیربنا در تحقیق معصومیان و عابدین در کوش 1364)به اثبات رسیدهاند.
یکی دیگر از مشکلات اساسی و مهم مسکن کشور بحث پرتراکم بودن واحدهای مسکونی میباشد بطوری که بیش از 21 درصد از واحدهای مسکونی با مشکل تراکم بیش از حد روبهرو هستند که باید در پیشبینی نیاز به مسکن این موارد هم مد نظر قرار گیرد."