چکیده:
هدف این پژوهش بررسی کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی براساس آموزش مهارتهای اجتماعی به دانشآموزان است.به همین منظور ضمن تحلیل محتوای کتب فوق الذکر از نظرات دبیران نیز استفاده شده است.جامعه مورد بررسی این پژوهش،شامل دو بخش است:1-کتابهای تعلیمات اجتماعی دورهء راهنمایی تحصیلی،که از هر کتاب ده درس به صورت تصادفی ساده انتخاب و به عنوان نمونه تحلیل شد.2-همه ذبیران دورهء راهنمایی نواحی دو گانهء شهرستان ارومیه (98 نفر)که حجم نمونهء آماری 78 نفر برآمرد شده است.ابزار گردآوری دادهها برای بررسی نظرات دبیران،پرسشنامه بود که براساس مقیاس لیکرت تنظیم شد و جهت بررسی مهارتهای اجتماعی در کتب فوق الذکر چک لیست مهارتهای اجتماعی تهیه شد. برای طبقهبندی دادهها از آمار توصیفی استفاده شد.همچنین فرضیههای پژوهش به وسیله آمار استنباطی،با بهرهگیری از آزمون تحلیل واریانس یک سویه و از آزمون تعقیبی شفه آزمون شدند،سپس براساس سؤالات تحقیق بررسیهای لازم انجام گرفت که در مجموع نتایج زیر حاصل شد:میزان مهارتهای اجتماعی موجود در کتب تعلیمات اجتماعی مجموعا«در حد متوسط و متوسط به پایین بود و تعداد و درصد مقولههای مهارتهای اجتماعی در کتاب سال اول بیشتر از سال دوم و دوم بیشتر از سوم بود.توالی و مداومت از اصول سازماندهی محتوا در زمینه مهارتهای اجتماعی در کتب فوق الذکر رعایت شده و مناسب است.اکثر دبیران موافق تناسب میان محتوای کت تعلیمات اجتماعی ا زمان اختصاص یافته به آن نبودند.تصاویر موجود در زمینهء مهارتهای اجتماعی در کتابها در حد متوسط و در کتابهای اول و دوم بیشتر از کتاب سوم بود.در مجموع،دبیران پایه اول و دوم معتقدند که محتوای کتابهای این دو پایه در زمینه آموزش مهارتهای اجتماعی در حد متوسط و زیاد به دانشآموزان کمک میکنند و دبیران پایه سوم معتقدند که محتوای آن کتاب در زمینهء آموزش مهارتهای اجتماعی در حد کم و متوسط به دانشآموزان کمک میکنند.
خلاصه ماشینی:
در پاسخ به سؤال پژوهشی 2:در مورد میزان تأکید بر آموزش مهارتهای اجتماعی در کتب تعلیمات اجتماعی،با توجه به تحلیل محتوای کتب فوق الذکر همچنانکه در جدول 1 دیده میشود،در متن کتاب سال اول 40 درصد و در متن کتاب دوم 37 درصد و در متن کتاب سوم 24 درصد به مهارتهای اجتماعی پرداخته شده است.
همچنانکه در جدول 1 و 2 و شکل 1 دیده میشود،نتایج بررسی نظرات دبیران نشان داد که توالی و مداومت در میان کتابهای پایههای اول و دوم و سوم در حد مناسب است و برای مقایسه نظر دبیران کلاسهای گوناگون در مورد اصول تنظیم محتوا(ملاکهای توالی و مداومت) از تحلیل واریانس یک سویه استفاده شد و نتیجه حاصله نشان داد که تفاوت معنادار میان نظرات دبیران سه پایه وجود دارد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) شکا 1:مثالی از ارتباط عمودی در محتوای کتب تعلیمات اجتماعی دورهء راهنمایی نتایج بررسی نظرات دبیران در زمینهء این سؤال نشان داد که توالی و مداومت در میان کتابهای پایههای اول و دوم و سوم در حد مناسب است و برای مقایسه نظر دبیران کلاسهای گوناگون در مورد اصول تنظیم محتوا(ملاکهای توالی و مداومت)از تحلیل واریانس یک سویه استفاده شد و نتیجه حاصله نشان داد که تفاوت معنادار میان نظرات دبیران سه پایه وجود دارد.
زمان اختصاص یافته برای تدریس دروس دوره راهنمایی (به تصویر صفحه مراجعه شود) در پاسخ به سؤال پژوهشی 5:آیا تصاویر در فهم آموزش مهارتهای اجتماعی به دانشآموزان نقشی دارند؟ برای بررسی این سؤال از دو روش تحلیل محتوای کتب تعلیمات اجتماعی و بررسی نظرات دبیران از طریق پرسشنامه اقدام شده است.