چکیده:
در این پژوهش تأثیر ادراک از ساختار هدفی کلاس،جهتگیری هدفی پیشرفت و راهبردهای یادگیری دانشآموزان بر یکدیگر در قالب الگویی ساختاری بررسی شده است. جامعهء آماری پژوهش حاضر دانشآموزان سال اول متوسطه شهر ایلام در سال تحصیلی 87-1386 است و 564 دانشآموز با روش خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدهاند. دانشآموزان با پاسخگویی به سه مقیاس 1.ادراک از ساختارهای هدفی کلاس(شامل ساختار هدفی تبحری،ساختار هدفی رویکرد-عملکرد و ساختار هدفی اجتناب-عملکرد) 2.جهتگیریهای هدفی پیشرفت(شامل جهتگیری هدفی تبحری،جهتگیری هدفی رویکرد-عملکرد و جهتگیری هدفی اجتناب-ملکرد)3.راهبردهای یادگیری سطحی)نظر خود را نسبت به درس و ساختار کلاس ریاضی گزارش کردند.مقیاسهای پژوهش حاضر برگرفته از پرسشنامههای میگلی و همکاران(2000)و میلر و همکاران(1996)بود.پس از تأیید مدلهای اندازهگیری متغیرهای نهفته و برازش الگوی تابع ساختاری،نتایج نشان داد که ادراک از ساختار هدفی کلاس بر جهتگیری هدفی متناظر با آن ساختار هدفی،تأثیر مستقیم و معنادار دارد.همچنین جهتگیریهای هدفی تبحری بر راهبردهای خود تنظیمی و راهبردهای یادگیری عمیق تأثیر معنادار داشت.تأثیر جهتگیریهای هدفی رویکرد-عملکرد و اجتناب-عملکرد تنها بر راهبردهای یادگیری سطحی معنادار بود.از این گذشته،تأثیر غیر مستقیم ساختار هدفی تبحری بر راهبردهای خود تنظیمی و راهبردهای یادگیری عمیق از طریق جهتگیری هدفی تبحری و همچنین تأثیر غیر مستقیم ساختار هدفی رویکرد- عملکرد و اجتناب-عملکرد بر راهبردهای یادگیری سطحی از طریق جهتگیریهای هدفی رویکرد-عملکرد و اجتناب-عملکرد تأیید شد.
خلاصه ماشینی:
برمبنای مفروضات موجود در نظریه اهداف پیشرفت و بررسی تحقیقات گذشته یک الگوی علی شامل متغیرهای ادراک از ساختار هدفی کلاس،جهتگیریهای هدفی و راهبردهای یادگیری طراحی و سپس با استفاده از مدل معادلات ساختاری و به کمک نرمافزار لیزرل به ارزیابی روابط میان متغیرها پرداخته شده است.
مسیر الگوی فرضی رابطه ادراک از ساختار هدفی کلاس،جهتگیریهای هدفی پیشرفت و راهبردهای یادگیری براساس نمودار شماره 1،فرضیههای این پژوهش بهطور کلی عبارتند از:1.
مقیاس ادراک از ساختار هدفی کلاس:این مقیاس به ادراک دانشآموزان از هدفهای مورد تأکید در کلاس برای اهتمام نسبت به وظایف تحصیلی اشاره دارد و شامل سه بعد ساختار هدفی تبحری،ساختار هدفی رویکرد-عملکرد و ساختار هدفی اجتناب-عملکرد است.
ساختار هدفی اجتناب-عملکرد با 4 سؤال اشاره میکند به اینکه ادراک دانشآموز از هدفهای مورد تأکید در کلاس برای اهتمام نسبت به وظایف تحصیلی،اجتناب از نشان دادن عدم مهارت است،مزیت قابلیت اعتماد با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای خرده مقیاسهای ساختار هدفی تبحری،ساختار هدفی رویکرد-عملکرد و ساختار هدفی اجتناب-عملکرد به ترتیب برابر 60%و 72%و 79%محاسبه شده است.
همگام با این هدف،در پژوهش حاضر نتایج تحلیل دادهها با استفاده از الگوی ساختاری نشان داد که ادراک از ساختار هدفی کلاس ریاضی پیشبینیکنندهء جهتگیریهای هدفی دانشآموزان در درس ریاضی است.
از میان تحقیقات بررسی شده،نتایج پژوهشهای الیوت و مک گریگور(1999 و 2001)؛الیوت،مک گریگور و گیبل(1999)حاکی از آن بود که جهتگیریهای هدفی اجتناب- عملکرد بر راهبردهای یادگیری عمیق تأثیر منفی دارد.
دیگر یافتهء پژوهش حاضر،معناداری تأثیر غیر مستقیم ادراک از ساختار هدفی کلاس بر استفاده دانشآموزان از راهبردهای یادگیری از طریق جهتگیریهای هدفی آنان بود.