چکیده:
در این مقاله ابتدا با توجه به تحولات علمی و رویکردهای جدید تربیتی جایگاه و
ضرورت تفکر انتقادی و جایگزین کردن روشها و نگرشهای علمی به جای انتقال و
ذخیرهسازی حقایق علمی مورد بحث قرار گرفته است.پس از طرح مسأله و ضرورت توجه به آن، نظریههای همسو و حامی تفکر انتقادی از
جمله دیدگاههای شناختی، فراشناختی و ساخت گرایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته
است.نویسنده بعد از تحلیل تئوریهای همسو و حامی رویکرد تفکر انتقادی به تجزیه و
تحلیل مفاهیم و تعاریف تفکر انتقادی پرداخته و روش حل مسأله را با استناد به
دیدگاههای مختلف صاحبنظران تربیتی، روشی مؤثر برای پرورش تفکر انتقادی معرفی کرده
است. سپس نتایج اجمالی تحقیقی که نویسندگان انجام داده و مؤید تأثیر روش حل مسأله
در پرورش مهارتهای تفکر انتقادی است به عنوان تأیید و حمایت از دیدگاههای نظری
ارائه شده است.در پایان براساس تحلیل نظری و نتایج تحقیق انجام شده نتیجهگیری و
مواردی نیز برای بهبود و اصلاح روشهای آموزش پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
"ساخت گرایان نیز همچون روانشناسان شناختی یادگیری را یک فرایند ادراک حاصل از تجربه میدانند و معتقدند که مجریان برنامههای درسی باید موقعیتی فراهم سازند که در آن دانشآموزان از طریق مباحثه استدلالی که عمل تعامل و تحلیل را تسریع و تسهیل میکند، به تفکر انتقادی بپردازند[29].
بسیاری از معلمان و مجریان برنامههای درسی همواره با این سؤال مواجهند که چگونه میتوان از دانشآموزان منفعل، شاگردانی فعال و با بینش علمی و تفکر انتقادی تربیت کرد؟اصولا تفکر انتقادی چیست و چگونه پرورش مییابد؟مدارس چگونه باید فرصتهایی را فراهم کنند تا دانشآموزان بتوانند مطالب آموخته شده را به موقعیتهای جدید انتقال دهند؟چه روشی را باید در فرایند آموزش در پیش گرفت تا دانشآموزان روش اندیشیدن، تحلیل و قضاوت درست را بیاموزند؟ 3.
نتایج تحقیق نشان میدهد از یک سو، روش حل مسأله به صورت فعالیت گروهی، مؤید نظرات و تحلیل بسیاری از اندیشمندان تعلیم و تربیت است و نقش ارزندهای در پرورش مهارتهای تفکر انتقادی دارد، و از سوی دیگر، رهنمودی است برای اکثر معلمان در ایجاد موقعیت برای تقویت تفکر بویژه تفکر انتقادی دانشآموزان حتی در سالهای اولیه تحصیل.
7. پیشنهادها با توجه به نظرات ذکر شده اندیشمندان تربیتی در این مقاله و نتایج به دست آمده از تحقیق و تجارب سالها تدریس متمادی، به همه معلمان در سطوح مختلف توصیه میشود اصول و چارچوبهای کلی زیر را در فرایند یاددهی-یادگیری به منظور فراهم کردن موقعیت مطلوب آموزشی هموراه مورد توجه قرار دهند: 1."