چکیده:
شناسایی و بررسی روشهای تفسیر آیات الاحکام قرآن توسط اهل بیت(ع)، است.
فهم هر متنی، نیازمند آشنایی با قواعد و اصول زبانی آن متن و دریافت سبک ویژه اثر است. اهل بیت(ع) نیز هم بر شناخت عمومی زبان و هم بر سبک ویژه قرآن جهت استنباط احکام فقهی از قرآن تکیه دارند. ایشان در بهره‌گیری از آیات الاحکام به سه روش تمسک، تبیین و تدبر عمل می‌کردند.
در شیوه »تمسک«، امام(ع)، برای بیان حکم، آیه‌ای را تلاوت می‌کند که حکم به صراحت در آن موجود است و هیچ توضیح و شرحی درباره معنای آیه نمی‌دهد. زیرا دلالت آیه به حکم روشن است. در شیوه »تبیین«، اهل بیت(ع) با دیدی زبان شناختی و با توجه به عناصر عمومی زبان، یا عناصر ویژه زبان عربی یا عناصر سبکی ویژه قرآن کریم و فرهنگ عصر نزول، واژگان، اصطلاحات، مبهمات، منسوخات، متشابهات و یا تعبیرات و جملات قرآن را تبیین می‌کنند. در روش »تدبر«، دریافت حکم بر اساس جهان بینی قرآن، مقارنه معنایی آیات -تفسیر قرآن به قرآن- و بررسی فراگیر آیات -تفسیر موضوعی- انجام می‌گیرد.
this article deals with the imams"methods of proving the jurisprudential decrees on the basis of the quran and the three methods of adherance, clarification, and meditation together with some examples are introduced.
the following pivots are considered in the section devoted to the second approach: clarification on the basis of general language elements, the quranic vocabulary and expressions, the special structure of the quran, the quranic culture, and the quranic w orld view.
خلاصه ماشینی:
عن الزهری، عن علی بن الحسین(ع)، قال: صوم السفر و المرض، ان العامة اختلف فی ذلک، فقال قوم: (یصوم) و قال قوم: (لایصوم)، وقال قوم (ان شاء صام و ان شاء افطر) اما نحن فنقول: ییفطرفی حالین جمیعا، فان صام فی السفر او حال المرض، فعلیه القضاء، وذلک بان الله یقول: (ومن کان منکم مریضا او علی سفر فعدة من ایام اخر یرید الله بکم الیسر و لایرید بکم العسر) 1 بقره/185 زهری، از امام زین العابدین (ع) نقل کرده است که آن حضرت فرمود: درباره روزه در سفر و بیماری اهل سنت اختلاف کرده اند، برخی گفته اند: (واجب است روزه بگیرد) برخی می گویند: (واجب نیست روزه بگیرد) برخی گفته اند: (اگر خواست روزه بگیرد واگر خواست افطار کند واما ما می گوییم: درهرسفر و بیماری، روزه افطار می شود، بنابراین اگر کسی در سفر یا درحال بیماری روزه بگیرد قضای آن روز براو واجب است، زیرا خداوند می فرماید: (وآن کسی که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن روزه بگیرد، خداوند راحتی شما را می خواهد ونه زحمت شما را…) ظاهرا تمسک حضرت سجاد(ع)به (فعدة من ایام اخر) است، زیرا دراین آیه مبارکه حکم مسافر ومریض به طور مطلق این است که روزهایی دیگر، غیر از روزهای بیماری و سفر آن روزه را قضا کنند، فرقی نمی کند که روزه را طبق دستور قرآن افطار کرده باشد ویا مخالفت ورزیده، افطار نکرده باشد.
دلیل این گفته، کلام خدا در سوره بقره است (انفاق شما، مخصوصا باید برای نیازمندانی باشد که در راه خدا، در تنگنا قرار گرفته اند، نمی توانند مسافرتی کنند [وسرمایه ای به دست آورند] واز شدت خویشتن داری، افراد ناآگاه آنان را بی نیاز می پندارند، اما آنان را از چهره هایشان می شناسی وهرگز با اصرار چیزی از مردم نمی خواهند… ) دریافت حکم با بررسی همه جانبه در قرآن درمواردی به گونه ای همه جانبه، موضوعی در قرآن کاوش شده وحکم الهی بااین دید معنی شناختی و ژرف به دست آمده است.
(
, 
, 
)
