دائرة المعارف مستشرقان معرفی و نقد

"1 به راستی مستشرق کیست؟ آیا هر آن کسی که زبانی شرقی فرا گرفت و ترجمه‌ای‌ کرد مستشرق است؟ آیا وی انگلی است که از دست‌آوردهای استعمار تغذیه‌ می‌کند؟ یا میزبانی است که استعمار انگل جانش شده است؟ آیا او دانایی است که بر تمامی مسایل مشرق زمین‌ احاطه دارد؟ یا کسی است که درباره تعداد محدودی از مظاهر تمدن‌ شرق به پژوهش می‌پردازد؟ آیا با بی‌تخصص،بی‌ذوقی و بی‌بهره بودن از فن‌ و تکنیک می‌توان گذشته ملتی،آثار تاریخی قومی و روحیات‌ مردمی را بهتر از خودشان شناخت؟ آیا تمام کسانی که به کاوش عالمانه می‌پردازند دست‌نشاندگان ر و زورند؟ در دایره المعارف فارسی دکتر غلامحسین مصاحب‌ مستشرق این‌گونه تعریف شده است: «مستشرق یا خاورشناس،دانشمندی که برای شناختن‌ مشرق زمین و زبان و ادبیات و علوم و هنرها و سایر مسایل مربوط به آن بحث و تحقیق می‌کند،برحسب آن‌ که موضوع،خاص تحقیق یک مستشرق کدام کشور باشد؛ به لقب خاص دیگری نیز معرفی می‌شود،ایران‌شناس، مصرشناس،آشورشناس و غیره..."