اسلام و روشنگری معرفی و نقد

"تعیین خویشتن انسان در شرایط عصر جدید سرمایه‌داری به جای آن‌که در آزادی به بلوغ مسئولانه بیانجامد، تبدیل به سرسپردگی و تسلیم و از خود بیگانگی گشته است. در عصر جدید مسئله برسر سلطه بر جهان و به زیر یوغ کشیدن و کنترل طبیعت‌ است،به‌ویژه آن طبیعتی که خود انسان باشد. اندیشه‌ورزانی همانند هورکهایمر و آدورنو در عبارت‌پردازی مشهور خود در کتاب دیالکتیک‌ روشنگری می‌نویسند:«تا این که خویشتن انسان،سرشت یک‌سان، هدفمند و مردانه انسان خلق گردد،چه مصیبت‌ها که بشریت بر خود هموار نکرد»(هورکهایمر/آدورنو:دیالکتیک روشنگری،ص 33،متن‌ آلمانی). در عصری که انسان می‌خواهد جهان طبیعت را به زیر سلطه خود بکشد و به ناچار خود نیز به موضوع آن بدل می‌شود،می‌رود تا خودمختاری‌ به دست آورده‌اش را بار دیگر از کف بدهد. گرت هندریش در کتاب خود ضمن بحث در مورد دوره‌های‌ مختلف گفتمان مدرنیته در جهان عرب،در نگره‌های اندیشمندان‌ عرب 051 سال اخیر کاویده است."