چکیده:
اهمیت اقتصاد فضا چندی است در ایران مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته و در سلسله مقالاتی نیز تلاش هایی برای شناسایی اهمیت اقتصاد فضا در چارچوب جداول داده - ستانده تک منطقه ای صورت گرفته که تحولی در مطالعات اقتصاد منطقه ای در ایران به حساب می آید. ضرایب داده – ستانده منطقه ای در این مقال ها بر مبنای نبود ضرایب آماری محاسبه و میزان اعتبار آماری آن نیز مورد آزمون قرار گرفته اند. اما ضرایب داده - ستانده تک منطقه ای به لحاظ اهمیت اقتصاد فضا و تحلیل های منطقه ای دارای محدودیت هایی است. برای برون رفت از این محدودیت ها، الگوی دو منطقه ای معرفی می شود. هدف از این پژوهش، ارائه روش برآورد ضرایب داده - ستانده دو منطقه ای با رویکرد غیرآماری است که برای نخستین بار در ایران به صورت تجربی مورد مطالعه قرار می گیرد. این دو منطقه استان تهران و استان های دیگر در اقتصاد ایران است. ضرایب داده - ستانده دو منطقه ای سیاست گذاران را قادر می سازد تا علاوه بر کاربردهایی که تحلیل های داده - ستانده تک منطقه ای دارند، اثرات بازخوردی و سرریزی بین منطقه ای و الگوی تجارت بین منطقه ای را شناسایی و طراحی نماید. نتایج برآورد ضرایب دو منطقه ای در سطح ده بخش اصلی در اقتصاد ایران در سال 1380 در این مطالعه نشان می دهد 58 درصد از واردات استان تهران از سایر اقتصاد ملی است، در حالی که 41 درصد از واردات سایر اقتصاد ملی از استان تهران است. همچنین، اثرات سرریزی در استان تهران بزرگتر از سایر اقتصاد ملی مشاهده شده و اثرات بازخوردی دو منطقه جزئی بوده است. فراتر از آن در این مطالعه میزان خطای به کارگیری مدل تک منطقه ای به جای مدل دو منطقه ای در سایر اقتصاد ملی20 درصد و در استان تهران 12 درصد برآورد شده، که بسیار قابل ملاحظه بوده و ضرورت استفاده از مدل چند منطقه ای را آشکار می کند.
The importance of spatial economy has been considered recently in Iran and has been investigated in the form of single regional input-output model in a series of articles which is a mutation in the regional studies in Iran. In these studies regional coefficients were calculated and tested statistically. As applications of single regional coefficients have some limitations، overcoming to limitations، inter-regional input-output model has been developed. The main aim of this paper is to introduce a non-survey technique to estimate interregional input-output coefficients for two regions: Tehran and the Rest of Iran which is the first experience in Iran. These coefficients will enable policy makers to capture feedback and spillover effects that are primarily attribute to inter-regional trading model. In this study، regional coefficients are estimated for 10 sectors in 2001. Results show 58% of Tehran import is from the rest of Economy whereas 41% of the Rest of Economy is from Tehran. Other results also show spillover effects in Tehran province are greater than the Rest of Economy. While، small feedback effects are observed in both regions. Moreover، we found the errors of using single input-output coefficients and neglecting the spillover and feedback effects are 20% and 12% for the Rest of Economy and Tehran province respectively، both are considerable and reveals the importance of using two-region input-output model.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل اثرات بازخوردی و سرریزیدر قالب الگوی داده-ستانده دو منطقهای1(مطالعه موردی استان تهران و سایر اقتصاد ملی) دکتر فاطمه بزازان2دکتر علی اصغر بانوئی3مهدی کرمی4 تاریخ ارسال:1387/8/15 تاریخ پذیرش 1388/2/1 کیده {IBاهمیت اقتصاد فضا چندی است در ایران مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و در سلسله مقالاتی نیز تلاشهاییبرای شناسایی اهمیت اقتصاد فضا در چارچوب جداول داده-ستانده تکمنطقهای صورت گرفته که تحولی درمطالعات اقتصاد منطقهای در ایران به حساب میآید.
برای اینکه تحلیل داده-ستانده چندمنطقهای بتواند اثرات بازخوردی و سرریزی بین منطقهای رانشان دهد،ساختارش باید به گونهای باشد تا در عین حال که تصویر کلی و کاملی از فعالیتهایاقتصادی داخل هر منطقه را نشان میدهد،روابط متقابل میان مناطق موجود در اقتصاد ملی را که از نظراقتصادی به هم وابسته هستند نیز با جزئیات کامل تبیین نماید.
Inter-regional input coefficients اگر رابطه 11 را برای متغیر درونزای X T حل کنیم،داریم: (به تصویر صفحه مراجعه شود)اگر از رابطه 12 به جای X R را در رابطه بالا قرار دهیم داریم: (به تصویر صفحه مراجعه شود)در رابطه 13،بردار ستانده تهران X T برحسب متغیرهای برونزای Y R و Y T از یک طرف و ضرایبمستقیم فنی دو منطقه و ضرایب تجاری بین دو منطقه محاسبه شده است.
ستانده بخشی استان تهران و سایر اقتصاد ملی در سال 1380 (به تصویر صفحه مراجعه شود)مأخذ:محاسبات این پژوهش برمبنای حسابهای منطقهای مرکز آمار ایران(1382) بخش دیگر تحلیل نتایج آماری نسبت وابستگی واردات بخشهای یک منطقه از منطقه دیگر است کههدف اصلی آن انطباق نتایج بر نظریه متداول اقتصاد منطقه است.
نسبت نهاده واسطه و واردات استان تهران و سایر اقتصاد ملی در سال 1380 (به تصویر صفحه مراجعه شود)مأخذ:محاسبات این پژوهش براساس برآورد ضرایب داده-ستانده دومنطقهای."