کلام جدید (مطلب منتشر نشده از استاد شهید مطهری قسمت سوم (نظرات روانکاوانه در پیدایش مذهب) مقاله

"یا استخراج عقده‌ها از دل،که این اعتقاد تمام کسانیکه می‌خواستند روح را زیر چاقوی جراحی ببینند،بود اما در 05 یا 06 سال پیش مسائلی پدید امد که عمق مسائل‌ روانی را شناخت بهرحال عمل دنیای روان‌ یا دنیای تن گرچه باهم مرتبطند در عین حال‌ هریک استقلال ویژه برخوردارند،سپس مسائل‌ (به تصویر صفحه مراجعه شود) روحی از قبیل تلقین کم‌کم‌ ارزش یافت یعنی قدرت تلقین که صد در صد فکری و روانی است و مسأله خواب مغناطیسی‌ و همچنین هیپنوتیزم و القای فکر خود مسأله‌ مستقلی شد و افرادی که دارای بیماریهایی نظیر صرعی و روانی بودند از طریق هیپنوتیزم درمان‌ میکردند یعنی آنها را در خواب مغناطیسی فرو می‌ بردند و بعد شخص مریض در عالم خواب آنچه‌ در دل پنهان داشت ندانسته اظهار می‌کرد،حتی‌ قبل از فروید هم معتقد بودند که انسان یک‌ دستگاه شعوری دارد غیر از شعور ظاهر و آن‌ شعور باطن و عمقی است یعنی انسان دو فرد است‌ یکی آن جنبه که خود را می‌شناسد و دوم من‌ دیگری است که از خود انسان مخفی است و خود را نشان نمی‌دهد مگر در عالم رویا و یا لغزشهای‌ زبانی."