چکیده:
در مطالعات جغرافیایی مناطق روستایی استان به دلیل تنوع پدیدههای مکانی و ویژگیهای متعدد آنها(مانند:جمعیت،وسعت،ناحیهء جغرافیایی)امکان مطالعه به صورت مجرد و منفرد مقدور نیست و لذا اولین گام برای مطالعه پدیدههای مکانی دارای ویژگیهای متعدد، طبقهبندی آنها در گروههای مشابه است.روش تحلیل عاملی یکی از پیچیدهترین و بهترین روشها برای تعیین مهمترین عوامل مؤثر بر توسعهیافتگی محصوب میشود.در این پژوهش با روش تحلیل عاملی،تحلیل فضایی-مکانی سطح توسعه مناطق روستایی استان اصفهان در سال 1385 صورت گرفته است.به این منظور 48 شاخص از نظر سطح توسعه انتخاب شدند که این شاخصها به 4 عامل تقلیل یافتند و 76 درصد از واریانس را در بر میگیرند.در بین 4 عامل برتر، عوامل اجتماعی-اقتصادی به تنهایی 7/41 درصد واریانس را پوشش میدهند و تأثیرگذارترین عامل در مطالعه میباشند.سپس با استفاده از روش خوشهای،نقاط روستایی استان اصفهان از نظر سطح توسعهیافتگی،در 8 گروه همگن طبقهبندی شدند که مناطق روستاسس شهرستان اصفهان در گروه یکم(برخوردارترین مناطق استان اصفهان)و شهرستانهای آران و بیدگل و برخورا و میمه در گروه هشتم(محرومترین مناطق استان اصفهان)قرار میگرفتند.
طبقه بندی O12:JEL
خلاصه ماشینی:
"از این رو تکنیک تحلیل عاملی روشی مؤثر و کارا برای خلاصهسازی اطلاعات سطح توسعه مناطق روستایی استان اصفهان میباشد و تحلیل عاملی-خوشهای در شناسایی عاملها از طریق متغیرهای مشاهده شده و سلسلهمراتبی کردن پدیدهها،نقش مهمی ایفا میکند(میرکتولی،1378،459).
در این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل عاملها،عوامل مؤثر در سطحبندی توسعه مناطق روستایی استان اصفهان خلاصه شده و سپس مناطق روستایی این استان با روشتحلیل خوشهای گروهبندی گردیدهاند و تجانس و تفاوت بین گروهها مورد بررسی قرار گرفته و در مجموع به راهکارهایی جهت پایداری مناطق روستایی از لحاظ سطح توسعه و حل مشکلات توسعهنیافتگی این مناطق پرداخته شده است.
با توجه به مطلب فوق،هدف پژوهش حاضر، تعیین مهمترین عوامل مؤثر در سطحبندی مناطق روستایی استان اصفهان(با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی)و تحلیل تجانس و تفاوت بین گروهها،تعیین مناطق روستایی همگن و علل تفاوت در بین گروهها(با تکنیک تحلیل خوشهای)و ارائه راهکارهایی جهت پایداری مناطق روستایی اصفهان از لحاظ سطح توسعه و حل مشکلات توسعه نیافتگی این مناطق است.
در این پژوهش بعد از انجام مدل تحلیل عاملی،برای تعیین مناطق همگن و طبقهبندی مناطق روستایی استان اصفهان از نظر شاخصهای توسعه،از مدل تحلیل خوشهای استفاده شده است.
شاخصهای عامل چهارم (به تصویر صفحه مراجعه شود) مأخذ:یافتههای تحقیقکاربرد روش تحیل خوشهای در تعیین مناطق روستایی استان اصفهان از نظر شاخصهای توسعه در بخش دیگری از پژوهش و به منظور طبقهبندی روستایی استان براساس شاخصهای مورد مطالعه،از روش تحلیل خوشهای بهرهجسته و نمودار مربوطه نیز ترسیم شده است (نمودار 1)."