"فصل اول با عنوان«بررسی زمینه‌های فراهم آورنده تحول در حوزه معرفت دینی و تفسیر»در پنج بخش تدوین شده است و تلاش محقق در این راستا بوده تا با بررسی تاریخ اندیشه دینی و تفسیر در دوره معاصر زمینه‌های فراهم آورنده تحول در اندیشه مسلمانان و به تبع آن مفسران را بازشناسی کند تا شناختی از اندیشه‌های دینی و تأثیرپذیری آنها از دیگر حوزه‌های معرفتی و غیر معرفتی (نظیرعوامل اجتماعی،سیاسی و فرهنگی)به دست دهد.
بخش‌های پنجگانه این فصل عبارتند از:1-نگرش مسلمانان به دانش مختصر البیان فی غریب القرآن کتاب«مختصر البیان فی غریب القرآن»نوشته عادل عبد الرحمن البدری، جنانکه از نامش برمی‌آید فرهنگی سه جلدی است که برای توضیح و تبیین کلمات مشکل و غیر روش قرآن نگاشته شده است.
مثلا مؤلف هنگامی که در مورد لفظ«بدر»آیه« فادفعوا الیهم اموالهم و لا تأکلوها اسرافا و بدارا یکبروا »ذکر کرده،علاوه‌بر لفظ«بدر»الفاظ «اتبلوا»و«اسرافا»را نیز معنا کرده است و بخش خاصی را مستقلا به آن الفاظ اختصاص نداده است و این باعث شده خواننده‌ای که به این کتاب به عنوان یک معجم الفاظ با دامنه گسترده‌تر از الفاظ غریب نگاه می‌کند،اگر دنبال الفاظ«اتبلوا» یا«اسرافا»می‌گردد با مشکل برمی‌خورد."
(
, 
, 
)
