چکیده:
با ظهور فناوریهای جدید در تولید و ارتباطات،تحولاتی در روشهای تولید و توزیع و ساختار تشکیلاتی بنگاهها پدید آمده است که بر اهمیت واحدهای کوچک و متوسط افزوده است،لذا دولتها، سیاستهای ویژهای را برای ارتقای صنایع کوچک و متوسط اتخاذ نمودهاند.چرا که براساس تجربه،رقابتپذیری صنایع بزرگ به تعامل مناسب با صنایع کوچک و متوسط وابسته است.در این مقاله با بررسی متغیرهایی مانند ارزش افزوده،اشتغال،سرمایهگذاری و شاخصهای بهرهوری نیروی کار و همچنین برخی شاخصهای بیانگر تخصصی منطقهای به بررسی جایگاه وضعیت صنایع کوچک(بین 10 تا 49 نفر کارکن)استان اصفهان در مقایسه با کل صنایع کوچک کشور پرداخته شده است.نتایج حاکی که صنایع کوچک استان اصفهان در مقایسه با کل کشور از شرایط بالنسبه بهترین بویژه در زمینه تعداد کارگاههای کوچک صنعتی،سرمایهگذاریهای ثابت انجامشده،ارزش افزوده و میزان اشتغال برخوردار میباشد.همژنین میزان وابستگی به مواد و ملزومات خارجی در صنایع کوچک استان اصفهان(9/6 درصد)کمتر از کل کشور(5/8 درصد)میباشد.اما رشد شاخص بهرهوری نیروی کار علیرغم برخورداری از رشد طی دوره 10 ساله(84-74)،ضمن بیثباتی از لحاظ مقدار،رشد پایینتری نسبت به متوسط کشور داشته است.بررسی شاخص تخصص منطقهای و شاخص هرفیندال صنایع کوچک استان نیز حاکی از بیثباتی در زمینه گرایش به تخصص منطقهای بوده و بیشتر بیانگر تنوع در صنایع کوچک استان میباشد. شاخص مزیت مقیاس( SAI )نیز نشان داده است که علیرغم پیروی از یک روند بیثبات تقریبا در مورد همه صنایع،برخی از صنایع مانند صنعت عمل آوردن و رنگ کردن پوست خزدار،صنعت تولید فرش ماشینی و موکت،صنعت بریدن و شکل دادن و تکمیل سنگ و صنعت تولید محصولات سرامیکی نسوز طی دوره مورد بررسی همواره از مزیت نسبی برخوردار بودهاند.
خلاصه ماشینی:
"بررسی تغییرات ارزش افزوده به قیمت ثابت نشان میدهد که متغیر مذکور در استان اصفهان در مقایسه با کل کشور از وضعیت بهتری از لحاظ رشد برخوردار بوده و طی دوره ده ساله مورد بررسی بهطور متوسط سالانه 9/4 درصد رشد داشته است؛ این در حالی است که نرخ رشد متوسط سالانه ارزش افزوده تعدیل شده کارگاههای کوچک صنعتی 8/8 درصد و کمتر از استان بوده است.
جدول 6-وضعیت بهرهوری نیروی کار صنایع کوچک(10 تا 49 نفر)در استان اصفهان ارقام به میلیون ریال سال\اصفهان\کل کشور\نسبت 1375\20/8\19/9\104/6 1376\20/5\20/6\99/3 1377\18/6\19/8\93/7 1378\18/6\22/6\82/6 1379\16/8\20/9\80/4 1380\19/8\23/4\84/6 1381\28/3\27/1\104/5 1382\27/6\27/9\98/9 1383\29/1\30/2\96/2 1384\29/6\31/6\93/6 میانگین دوره\20/4\22/4\91/2 نرخ رشد متوسط سالیانه\4/0\5/3\1/2- (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:مرکز آمار ایران و محاسبات تحقیق نمودار 3-مقایسه روند تغییرات بهرهوری نیروی کار در کارگاههای صنعتی(10 تا 49 نفر)اصفهان با کل کشور طی دوره 84-1375 روند تغییرات بهرهوری نیروی کار صنایع کوچک در سطح کدهای چهار رقمی آیسیک از نوسات زیادی طی دورۀ 84- 1375 برخوردار بوده است به همین علت به منظور بررسی این شاخص از روشهای مختلفی استفاده شده است.
جدول 12-میزان وابستگی به مواد اولیه خارجی(برحسب درصد)طی دوره 84-1375 \1375\1376\1377\1378\1379\1380\1381\1382\1383\1384\متوسط دوره اصفهان\7/5\9/1\11/3\5/6\5/9\6/5\5/0\2\5/3/5\7/6\6/9 کل کشور\11/3\11/2\11/1\10/9\7/3\7/1\6/0\5/7\7/6\7/2\8/5 ماخذ:محاسبات تحقیق (به تصویر صفحه مراجعه شود) ماخذ:مرکز آمار ایران و محاسبات تحقیق نمودار 6-روند تغییرات سهم دادههای خارجی در کل دادههای مورد استفاده در صنایع کوچک با توجه به رشد ارزش افزوده و میزان اشتغال استان طی دوره مورد بررسی،شاخص بهرهوری نیروی کار صنایع کوچک استان نیز رشد چهار درصدی را نشان میدهد که در مقایسه با شاخص بهرهوری نیروی کار کل کشور(5/3 درصد)از رشد کمتری برخوردار بوده است."