چکیده:
هدف پژوهش شناسایی اهمیت ابعاد خودکارآمدی اجتماعی، تحصیلی،هیجانی و جسمانی با افسردگی در دورههای متفاوت نوجوانی در دختر و پسر است.روش پژوهش توصیفی و همبستگی و آزمودنی- های پژوهش 946 دانشآموزان(471 دختر و 475 پسر)مقطع دبیرستان و پیشدانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 84-83 است که با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای تصادفی انتخاب شدند.ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه افسردگی کودک( CDI ، کوواکس،1992)،پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان (موریس،2002)و پرسشنامه خودکارآمدی جسمانی(رایکمن و همکاران،1982)بود.برای تجزیهوتحلیل دادهها از روشهای تحلیل رگرسیون خطی و همبستگی استفاده شد.یافتهها نشان داد که همبستگی نمره کلی خودکارآمدی و خودکارآمدی اجتماعی،تحصیلی، هیجانی و جسمانی با نمره افسردگی منفی است.به علاوه خودکارآمدی جسمانی در ایجاد نشانههای افسردگی در پسران اوایل،اواسط و اواخر نوجوانی و دختران اوایل و اواسط نوجوانی تاثیرگذار است.خودکارآمدی تحصیلی در پسران و دختران همه سنین،نقش معناداری در ایجاد افسردگی دارد.خودکارآمدی اجتماعی در ایجاد افسردگی نوجوانان معنادار نیست و خودکارآمدی هیجانی تنها در ایجاد افسردگی در دختران اوایل نوجوانی معنادار است.نتیجهگیری:سطوح خودکارآمدی با نمرات افسردگی رابطه معکوس و خودکارآمدی تحصیلی،بالاترین همبستگی را با افسردگی دارد.خودکارآمدی تحصیلی و جسمانی به ترتیب بهترین و خودکارآمدی اجتماعی کمترین بروز افسردگی در نوجوانان سنین مختلف هستند و خودکارآمدی هیجانی تنها در دختران سنین اواخر نوجوانی پیشبینیکننده بروز افسردگی است.
خلاصه ماشینی:
"فصلنامه روانشناسی کاربردی (به تصویر صفحه مراجعه شود) سال 3،شماره 1(9)،بهار 1388،94-84 (به تصویر صفحه مراجعه شود) رابطه بین ابعاد خودکارآمدی و افسردگی در نوجوانان* (به تصویر صفحه مراجعه شود) دکتر کارینه طهماسیان:دانشگاه شهید بهشتی (به تصویر صفحه مراجعه شود) آسیه اناری:کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک (به تصویر صفحه مراجعه شود) چکیده:هدف پژوهش شناسایی اهمیت ابعاد خودکارآمدی اجتماعی، تحصیلی،هیجانی و جسمانی با افسردگی در دورههای متفاوت نوجوانی در دختر و پسر است.
خودکارآمدی تحصیلی و جسمانی به ترتیب بهترین و خودکارآمدی اجتماعی کمترین بروز افسردگی در نوجوانان سنین مختلف هستند و خودکارآمدی هیجانی تنها در دختران سنین اواخر نوجوانی پیشبینیکننده بروز افسردگی است.
Stress خودکارآمدی به معنای باور فرد در مورد توانایی مقابله او در موقعیتهای خاص است و الگوهای فکری،رفتاری و هیجانی را در سطوح مختلف تجربه انسانی تحت تاثیر قرار میدهد و تعیینکننده این است که آیا رفتاری شروع خواهد شد یا خیر و اگر شروع شد فرد چه مقدار تلاش برای انجام آن خواهد داشت و در رویارویی با مشکل چه مقدار استقامت از خود نشان خواهد داد(بندورا1،2006).
پژوهش حاضر رابطه بین ابعاد مختلف خودکارآمدی اجتماعی،تحصیلی،هیجانی،جسمانی و افسردگی و نیز اهمیت نقش هریک از این ابعاد را در سنین مختلف در نوجوانان دختر و پسر مورد بررسی قرار داده است.
ماتریکس همبستگی بین افسردگی و ابعاد خودکارآمدی (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج تحلیل رگرسیون خطی در جدول 2 نشان میدهد که در پسرن اوایل،اواسط و اواخر نوجوانی،خودکارآمدی جسمانی در ایجاد نشانههای افسردگی نقش معناداری ایفا میکند.
بر اساس نتایج این پژوهش و پژوهش- های مشابه مبنی بر تاثیر خودکارآمدی تحصیلی در ایجاد نشانههای افسردگی در دختران و پسران همه سنین،توجه به زمینه ارتقاء خودکارآمدی و توانمندی تحصیلی در نوجوانان در پیشگیری از آسیبهای روانی-اجتماعی مهم و حائز اهمیت به نظر میرسد."