چکیده:
در مطالعات موضوعات زیاد مرتبط با مدیریت شهری،یکی از زمینههایی که مطالعهای درخور را طلب میکند،تبیین ویژگیها و اثرات مترتب بر شوراهای اسلامی شهرها،در پی اتصاف شوراهای شهر به"اسلامیت"است.بدون داخل شدن در مباحث حقوقی،و ضمن ادعا نکردن پرداختن به همه موضوعات مرتبطی که هرکدام بحث مستقل و مستوفایی را طلب میکنند،در اینجا،پس از ذکر مقدمهای که به انگیزهها و ضرورت پرداختن به موضوع اشاره میکند،به برخی موضوعات،تحت عناوین زیر اشاره خواهد شد.اقدامات مورد انتظار از شوراهای اسلامی،اصول اصلی حیات شهری،راههای اعمال اصول اسلامی در مدیریت شهری،برخی پیشنهادات و نتیجهگیری.
مطالعات و مباحث مطروحه نشان خواهد داد که تبیین برنامه و مبانی مدیریت شهرها براساس آموزههای اسلامی مهمترین وظیفه نظام مدیریت شهری و از جمله شوراهای اسلامی است.برای نمونه میتوان موضوعاتی همچون ساماندهی مدیریت بحرانهای معنوی و ارایهی نسخهی ایرانی و روزآمد آرا و الگوهای جدید و تاریخی را به عنوان برخی از مهمترین اهداف برنامه معرفی کرد.علاوهبر آن، فرهنگسازی(در میان مدیران و جامعه)و تدوین مبانی نظری مدیریت شهری و شهرسازی اسلامی نیز موضوعاتی میباشند که توجه جدی شوراهای اسلامی را طلب میکنند.در تحصیل این اهداف،توجه به اصول حیات شهر (مشتملبر ارتباط با طبیعت،قانونمندی و آموزش و امنیت و اصلاح و عمران و وحدت و جامعنگری)مطابق آرا و تعاریف اخذشده از تعالیم اسلامی یک ضرورت است.راههای اعمال اصول اسلامی در مدیریت شهری نیز از طریق آموزش و هماهنگی،ارزیابی،عبرتگیری،تذکر،قناعت و عزت خواهد بود، اصلیترین نکته اینکه شوراهای اسلامی(و البته نهادهایی که صفت اسلامی را برای آن برگزیدهاند)باید در پی تدوین برنامه جامع شهرسازی و شهرداری اسلامی براساس متون اسلامی و مقتضیات زمان و مکان و شرایط باشند، و البته از رنگ اسلامی دادن به آرا و تجارب دیگران بهطور جدی احتراز کنند.
خلاصه ماشینی:
"-روزآمد نمودن تجارب تاریخی و ایرانی(ارائهای نسخهی اسلامی آرا و نظریهها):اگرچه که واضعها و ابداعکنندگان و مروجین ایدهها و نظریهها،مختصات و ویژگیهایی را برای آن برشمرده و در نیل به آن نیز توصیههایی را ارائه نمودهاند،اما باید توجه داشت که با عنایت به تفاوتهایی که در اصول و ارزشها و مختصات مقولات و قلمروهایی چون دین،فرهنگ،هنر،معماری،شهرسازی،شرایط اقلیمی و محیطی،موقعیت جغرافیایی،امکانات فنی و اقتصادی در دسترس و عواملی از این دست،بین ملل و حتی بین شهرهای مختلف وجود دارد،اگر نتوان ادعا کرد که هر شهر،میتوان گفت که هر ملت و فرهنگ و کشوری نیازمند در دست داشتن تعریفی ملی و مناسب خویش؛از همه موضوعهای مرتبط با حیات اجتماعی و مدنیاش میباشد.
برخی از این اصول عبارتند از: هماهنگی:قبل از مرحله آغاز اعمال اصول اسلامی در مدیریت شهری،تهیه و در دست داشتن برنامهای ضرورت دارد که ویژگیهای اصلی برای این برنامه که باید رعایت شود نیز عبارت از:شکلگیری آن برپایه آراء منبعث از تفکر اسلامی،معرفی تشکیلات مجری،مواقع کنترل و ارزیابی و بالاخره نتایج مورد انتظار از آن میباشد.
-شورای اسلامی شهر که منتخب مردم و مرتبط با آنهاست و به همین دلیل یکی از وظایف اصلی آن اعلام برنامهها (اعم از فردی یا گروهی)و ارتقاء آگاهی جامعه در مورد مبانی تصمیمات خویش است،در این راه باید موضوعات جامعه،شهروند،حقوق شهروندی،مردم سالاری دینی، نهادهای مردمی و امثالهم را با تمسک به متون اسلامی به طور واضح و روشن برای خود و جامعه روشن کرده باشد."