چکیده:
بررسی سیاست خارجی،یکی از مهمترین مباحث در رشته روابط بین الملل است.در راستای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز بیست ساله در حوزه سیاست خارجی،جمهوری اسلامی ایران می‌تواند از امکانات و پتانسیل‌های موجود در منطقه و با تکیه بر سناریوهای محتمل،راهبردهای مناسب را انتخاب کند و بر اساس آن،تحولات آینده را مدیریت نماید.جمهوری اسلامی ایران با تجزیه و تحلیل موقعیت فرهنگی،اقتصادی،جغرافیایی و سیاسی خود و سایر رقبای منطقه‌ای و بررسی سایر ابعاد موجود و تأثیرگذار در سیاست و عملکرد کشورهای منطقه موردنظر چشم‌انداز و در پیش گرفتن راهبردهای مشخص و کارآمد و با رویکرد فعالانه در سیاست خارجی خود می‌تواند زمینه لازم را جهت نیل به قدرت برتر منطقه موردنظر ایجاد نماید. در تقسیم‌بندی قدرت‌های منطقه‌ای،قدرت‌های مفروض منطقه موردنظر چشم‌انداز بیست ساله شامل 6 کشور ایران،ترکیه،عربستان،پاکستان،مصر و رژیم صهیونیستی اسرائیل می‌باشد. سؤال اصلی این مقاله این است که الزامات جمهوری اسلامی ایران برای تحقق هدف مندرج در سند چشم‌انداز بیست‌ساله در حوزه سیاست خارجی و تبدیل به قدرت برتر منطقه‌ای چیست؟
خلاصه ماشینی:
"تهدیدات عمده برای نیل به اهداف با ابزار و روش‌های پیش‌بینی شده کدامند؟ قبل از ورود به بحث اصلی ناگزیریم به طرح برخی از سؤالاتی که درباره همان چهار محور اساسی یک استراتژی کلان مطرح است،بپردازیم: اهداف ملی ما چیست؟از چه ابزارهایی برای رسیدن به این اهداف باید استفاده کرد؟نقش ایران در منطقه خلیج فارس چه باید باشد؟نقش ایران در منطقه آسیای میانه و قفقاز چه باید باشد؟ایران در سیاست جهانی چه نقشی دارد؟چالش‌های اقتصادی و سیاسی فعلی بر سر راه ایران کدامند؟چه تدابیری برای مقابله با چالش‌های حال و آینده باید در نظر گرفته شوند؟از چه ابزارهایی برای مقابله با قدرت‌های بزرگ و رقبای سیاسی باید استفاده کنیم؟آیا رفتار جمهوری اسلامی در سیاست خارجی تغییراتی داشته است؟دلایل این تغییرات چه بوده- است؟عوامل همگرایی و واگرایی جمهوری اسلامی در سیستم منطقه‌ای و بین المللی چه بوده است؟از چه الگویی برای سیاست خارجی باید استفاده کرد تا بهتر،کم‌هزینه‌تر و سریع- تر به اهداف برسیم؟ بررسی و تحلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسی منطقه برای رسیدن به یک شناخت عینی‌تر از موقعیت کشور ایران در منطقه‌ای که در آن واقع شده است باید با تحلیل و تبیین موقعیت جغرافیایی سیاسی منطقه به این منظور دست یافت و به این نکته نیز توجه داشت که داشتن یک بینش واقعی از وضعیت جغرافیایی و یابه عبارتی،درک واقعی از تعامل عامل جغرافیا با قدرت می‌تواند در اتخاذ راهبردهای کلان و نیل به اهداف پیش‌بینی شده نقش بسیار مؤثری ایفاء نماید."
(
, 
, 
)
