خلاصه ماشینی:
">پژوهشی در قلمرو موسیقی تعزیه کتایون ملکمطیعی مقدمه فرهنگ عامیانه و آداب و رسوم رایج در نزد ملت ایران یکی از منابع بکر و باارزشی است که در بطن خود،روح زندگی و فلسفه حیات را متجلی ساخته و نمادها و استعارهها و علایم را به یاری گرفته و لطافت احساس انسان خلاق و هنرآفرین این سرزمین را در قالب الفاظ ریخته و در کسوت اعمال و حرکات جلوهگر ساخته و زندگی پر از تمثیل و اشاره و کنایه مردم حساس ایران را بازگو میکند.
شبیهگردانی یا شبیهخوانی یا تعزیه نمایشی بوده است که در اصل بر پایه قصهها و روایتهای مربوط به زندگی و مصائب خاندان پیامبر اسلام خصوصا وقایع و فجایع که در محرم سال 61 هجری در کربلا برای امام حسین(ع)و خاندانش پیش آمده گسترش یافت و همه جنبههای داستانی فرهنگ توده را شامل شد و طی هفت قرن مرحلهبهمرحله شکل تعزیه یا شبیهخوانی یافت.
بعد از برقراری چند لحظه سکوت ناگهان موزیک آهنگ اندوهآوری را سر میدهد و تمام شبیههای تعزیه در یک صف باحزن و اندوه درحالی که معینالبکاء(کارگردان تعزیه)در پیشاپیش آنها قرار گرفته،در یک صف منظم وارد تکیه میشوند و به کندی یکی دوبار سکو را دور میزنند و نوحهایی را بهطور دستهجمعی میخوانند(این کار را پیشخوانی میگویند)سپس همگی درحالی که معینالبکاء از آنها جدا میشود از صحن تکیه خارج میشوند.
این اشعار،در مجالس سوگواری برای گریه کردن و اظهار تأسف شنوندگان بر قتل شهدای کربلا با صدای خوش خوانده میشد و بدین ترتیب موجب ترویج خوانندگی گردید و استادان بهنامی که اکثرا وعاظ بودند مرثیهسرایی میکردند و به ادای صحیح و بهکار بردن فن موسیقی تأکید فراوانی داشتند مانند عبدالحسین صدر اصفهانی که از خوانندگان و خطبای مشهور بود که صدای گرم و دلپذیری داشت و آهنگهای مصیبت را با الحان مخصوصبهخود میخواند."