خلاصه ماشینی:
"با تفسیر المنار در آن مباحثی که یک نوع برخوردی با مباحث خاص شیعه دارد و گاهی هم مطالب دیگر را دنبال می‌کند یک نوع حساسیت در این زمینه دیده می‌شود در پاره‌ای از مباحث نسبت به بعضی از بحثهای تفسیر المنار و این استنباط بنده است که این حساسیت را حضرت علامه رضوان الله تعالی علیه از استادش شیخ جواد بلاغی گرفته است.
مرحوم شیخ جواد بلاغی در آن مباحث اصلی که در المنار هست خیلی میدان‌داری می‌کند از همان سوره حمد شروع می‌شود در بحث اصلی توحید و اصل عبادت و یکتاپرستی محمد عبده نظر خاصی دارد ایشان نظر دیگری دارد؛همین‌طور بحثهای دیگر،متأسفانه تفسیر بلاغی ناتمام مانده است،دو سه جزء کوچک از آن چاپ شده است تا تعدادی از آیات سورهء نساء رسیده و ایشان از دنیا رفته‌اند.
علامه مباحثی را که می‌خواهد مستقلا درباره آنها بحث کند و ادامه بدهد اینها را مخلوط با بحثهای خود تفسیر نمی‌کند این بسیار کار خوبی است اولین بحث مستقلی را که ایشان در آیات متعرض می‌شود«بحث روایی»است،در بحث روایی،آیاتی که قبلا تفسیر شده روایات مربوط به آن را به همان ترتیب ذکر می‌کند،یعنی آیه اول هرچه بوده روایات اول مربوط به آن است و به همین ترتیب ادامه می‌دهد.
در تفسیر فخر رازی مباحث علمی را خیلی دنبال می‌کند،اما همان طور که گفتیم لابه‌لای بحثهای تفسیری دیگر،آنها را جدا نکرده است و ظاهرا مرحوم علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی همین امر را که در المیزان دیده در کتاب الذریعه الی تصاینف الشیعه دربارهء تفسیر المیزان می‌گوید: تفسیر المیزان اگر بشود«اسمش را تفسیر گذاشت» برای این‌که ایشان تصور کره المیزان بیشتر راجع‌به بحثهای دیگر است غیر از بحثهای تفسیری،هنر علامه در ارائهء این قبیل بحثها دلیل بر جامعیت ایشان است."
(
, 
, 
)
