چکیده:
در میان کتیبههای بازماندهء پهلوی،کتیبهای که پیرامون شش صلیب سنگی نوشته شده، از اهمیتی ویژه برخوردار است.خط به کار رفته در این کتیبه،حد فاصل خط پهلوی کتیبهای و خط پهلوی کتابی است.همهء این شش صلیب سنگی در جنوب هند یافت شده و احتمالا به سدهء هفتم میلادی تعلق دارند.این صلیبهای سنگی را مسیحیان سریانی که به جنوب هند مهاجرت کرده بودند،از خود به یادگار نهادهاند.تاکنون تلاشهای بسیاری برای قرائت و ترجمهء این کتیبهء پهلوی صورت گرفته،اما هیچ یک رضایتبخش نبوده است.نگارنده در این مقاله،با تکیه بر شواهد زبانشناختی قرائت و ترجمهء جدیدی را برای این کتیبه پیشنهاد میکند و نشان میدهد که زبان کتیبه نه فارسی میانه،بلکه فارسی دری است.
خلاصه ماشینی:
"4. بخشهایی از ترجمهء فارسی میانهء زبور داوود که از زبان سریانی ترجمه شده و در بولایق یافت شده است.
5. کتیبهای بر شش صلیب سنگی،احتمالا از سدهء هفتم میلادی،که در جنوب هند یافت شده و بازخوانی آن موضوع این مقاله است.
صلیب سنگی کلیسای والیاپالی در کتایام چنانکه در تصویر 1 دیده میشود،خط به کار رفته در این کتیبه،حد فاصل خط پهلوی کتیبهای و خط پهلوی کتابی است.
(3) Such(was)the afflication(ard)of the wounding and spearing(rish-razya?)of him on the cross(min van),who(was)the faithful(hemn)Meshiha?,a forgiver,of superior dignity,the descendant of Chaha?r-bu?kht .
بازنگری کتیبه برپایهء تصویر 1،کتیبهء پیرامون صلیب را میتوان چنین رونویسی کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) -------------- (1) He of whom the faithful Meshiha?(was)a forgive,(was)highly exalted;he(was)redeemed from the four(regions of Hell);this(was due to)the affliction of the spearing and wounding(of Meshina?)on the cross .
در صلیب یافت شده در کلیسای کاتولیک سریانی در آلانگاد،در بخش نخست کتیبه،در میان واژههای؟؟؟و؟؟؟؟نشانهء I نیز آمده است.
با در نظر گرفتن این دو نکته، به نظر نگارنده،این کتیبه را میتوان به دو صورت زیر به خط پهلوی کتابی برگرداند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) برپایهء قرائت مذکور،حرفنوشت،آوانوشت و ترجمهء کتیبه چنین خواهد کرد: حرف نوشت(به شیوهء مکنزی) MROH-mn ms?yh' 'p?s?'ytW QDM 'p?r's?t?
هزوارش MROH که قرائت فارسی میانهء آن xwada?y «خدای»است،در سنگ مزار یافت شده در استانبول نیز به کار رفته است(ژینیو 6891:021-121).
این واژه به صورت ms?y' در سنگ مزار یافت شده در استانبول نیز به کار رفته است(ژینیو 6891:121).
4. فعل abaxs?a?yidan (مادهء مضارع: abaxs?a?y- )در فارسی میانهء مانوی نیز به کار رفته است(مکنزی 1791:2؛بویس 7791:6؛دورکین-مایستررنست 4002:51)."