طراحی مقدماتی برای ایران شناسی نظام یافته مقاله

"طراحی مقدماتی برای ایران‌شناسی نظام یافته حسن حبیبی* اگر درست بگویم و اشتباه نکنم،ما نه در خارج ایران،با سابقهء چند صد ساله،و نه در ایران،با سابقه‌ای بیش از نیم قرن،برای ایران‌شناسی طرحی نظام یافته‌ نداشته‌ایم. شاید درست‌تر این بود که عنوان این گفتار«طرحی برای ایران‌شناسی‌ نظام یافته»اختیار می‌شد،اما احتیاط اقتضا می‌کرد و می‌کند که احتمال داده شود طرحی یا طرح‌هایی در این باب وجود داشته باشد و اختیار مطلق طرح برای‌ عنوان پر مدعائی باشد. راقم این سطور علاقه‌مند است که ایران به طور کامل یا به نسبت کامل‌ شناخته شود و می‌داند که این به آسانی شدنی نیست. اگر ایران،مانند برخی‌ کشورها،تنها ده یا بیست یا حداکثر دویست سال سابقهء تاریخی داشت،بازشناسی‌ آن طی ده‌ها سال با امکانات فراوان احتمالا شدنی بود. اما اگر بخواهیم چندین و چند هزار سال تاریخ ایران را بشناسیم باید راهی پرپیچ‌وخم را در تاریکی‌ها و روشنایی‌ها بپیماییم و این در مدتی محدود،با نسلی که تا بیاید راه‌ورسم کارها را یاد بگیرد و اطلاعات فراوان را دسته‌بندی کند عمرش به سر می‌آید،شدنی نیست."