چکیده:
این تحقیق در صدد بررسی مسئله عصمت انبیا از دیدگاه فخر الدین رازی و شیخ ابو جعفر طوسی است. در این مقاله، منشأ، حقیقت، حدود و ادله عصمت از دیدگاه هر دو دانشمند مطرح و نقاط مشترک و اختلاف آنان بررسی شده است.همچنین تلاش شده است نقاط قوت و ضعف دیدگاههای هر دو دانشمند در حد امکان ذکر و بررسی شود. علاوه بر آن با ذکر مطالب حاشیهای بر ضرورت آن از جهات مختلف تأکید گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"مقایسه و بررسی دیدگاهها از آنچه گفته شد، معلوم گردید که دیدگاههای شیخ طوسی و فخرالدین رازی در بحث عصمت انبیا اینکه دارای وجوه مشترکاند، ولی از اختلافات مبنایی و غایتی هم برخوردارند: الف) مسئله حسن و قبح عقلی و وجوب لطف فخررازی همان گونه که اشاره شد، حسن وقبح را در مورد افعال خداوند تعالی از اعتبار ساقط میداند و معتقد است که نمیتوانیم هیچ چیزی، مثلا لطفی را، بر خداوند واجب بشماریم.
7. بررسی دلالت آیه «إلا فریقا من المؤمنین» در این استدلال که گذشت، سؤالی باقی است: اگر این طور باشد، فخررازی به چه مبنایی گناهان صغیره را که از روی سهو و نسیان رخ میدهد، بر پیامبران الهی جایز میشمارد؟ در حالیکه گناهان صغیره غیر عمدی هم وسوسه شیطان محسوب میشوند و اگر قرار باشد کسی مرتکب آن نباشد، باید در مقام اول انبیای الهی از این برتری برخوردار باشند.
بررسی دلالت روایت خزیمة بن ثابت در این مورد نیز سؤالی باقی میماند: اگر تصدیق دعوای انبیای الهی بدین گونه و تا این حد جایز است و دلیل آن هم عصمت انبیاست، فخررازی چگونه گناهان غیر عمدی را بر آنان جایز میشمارد؟ زیرا اگر صدور گناهان از روی سهو و نسیان از انبیا ممکن شمرده شود، در چنین حالی چگونه تصدیق خزیمه مورد پسند قرار گرفته است؟ آیا با وجود احتمال سهو و خطا از پیامبر( تصدیق ایشان جایز است؟ پس روایت خزیمه دلالت دارد که صدور گناهان صغیره هم از انبیا جایز نیست."