نگاهی به دیوان حافظ به تصحیح و تطبیق ضیاء الدین ترابی معرفی و نقد

یکی از چاپ‌های دیوان اشعار حافظ،چاپی است که در سال‌ 7831 توسط آقای ضیاء الدین ترابی،شاعر معاصر،منتشر شده‌ است.این چاپ از دیوان،براساس نسخه‌ای از دیوان حافظ صورت گرفته که در سال 248 هـ ق کتابت شده است.نویسندهء مقاله،این چاپ را معرفی کرده و برخی نکات اصلاحی را نیز یادآور شده است.

ارائهء چنین فهرست‌هایی،اساسا کار و ابتکاری جالب است؛اما ممکن است‌ بدین صورت،در ضمن خواندن متن و مقایسه،دشواری‌هایی ایجاد کند؛ مثلا برای دریافت تفاوت نسخه‌ها،باید در چند فهرست در پایان کتاب‌ جست‌وجو کرد تا یک تفاوت را به دست آورد و نیز اینکه بفهمیم اصلا تفاوتی وجود دارد یا نه!این امر،بویژه در فهرست‌های شمارهء 4 و 3 و 6 به‌ چشم می‌خورد؛مثلا اگر بخواهیم بدانیم در یک بیت اصلا کلمهء«عشق» بدلی دارد یا نه،و در صورت وجود داشتن،آن بدل‌ها چه و چگونه هستند، باید هرسه فهرست را-گذشته از فهرست‌های 1 و 2 و 3-ببینیم؛هرچند که جست‌وجو در فهرست‌های 1 و 2 و 3 نیز لازم است. غزل 01 در صفحهء 63 بیتی دارد بدین شکل: بگرفت همچو لاله دلم در هوای سرو طوبی نهال قد صنوبر خرام ما که باز هم اختلاف آن با نسخه‌های دیگر و قزوینی-غنی در هیچ یک‌ از فهرستواره‌ها ذکر نشده است؛اگرچه خود همین بیت نیز چندان درست و مفهوم به نظر نمی‌رسد و بین دو مصراع آن پیوندی وجود ندارد!این بیت‌ در نسخهء قزوینی-غنی بدین صورت است: چندان بود کرشمه و ناز سهی قدان‌ کآید به جلوه سرو صنوبر خرام ما -در صفحهء 395،شمارهء غزل 6 برای«خوش قدحی»و«از»داده‌ نشده،که اشتباه است و باید شمارهء 7 نوشته شود.