چکیده:
بدون شک یکی از اهداف و شاید مهمترین هدف ایجاد حکومتها در جوامع اولیهی ایجاد نظم و جلوگیری از ناامنی و بینظمی در اجتماعات بشری بوده است.با پیدایش دولتها و تبدیل دولت-شهرها به کشور و امپراتوریها نیاز به ایجاد یک نیروی امنیتی در داخل شهرها و مراکز سکونت انسانی بیشتر شد.هرچند وجود نیروهای ایجادکنندهی نظم و امنیت در حکومتهای ایران پیش از اسلام آشکار است؛اما منابع و اطلاعات ما در زمینه این تشکیلات بسیار محدود و بیشتر در حدس و گمان میباشد.از میان دولتهای ایران باستان،تشکیلات هخامنشیان به ویژه داریوش اول روشنتر از بقیه است.از دورهی اسلامی و پیدایش نیروی شرطه که مأمور حفظ نظم در شهرها بود بیشتر اطلاع داریم.هرچند وظایف و تشکیلات این نیرو در منابع و متون تاریخی چندان واضع نیست.با تشکیل دولت صفوی تشکیلات نظمیه روشنتر هم شد.در عصر قاجار و به دنبال آشنایی ایرانیان با مظاهر تمدن جدید و تقلید و اقتباس از تشکیلات اداری غرب با پیدایش نیروی جدید پلیس و نظمیه به کمک مستشاران خارجی مواجه میشویم.در دوران حکومت پهلوی تغییرات کمی و کیفی بیشتری در تشکیلات پلیس ایجاد شد.این نیرو گسترش بسیاری یافت و سرانجام بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با ادغام دو نهاد تشکیلاتی باقی مانده از گذشته و یک نهاد انقلابی، تشکیلات جدیدی به نام نیروی انتظامی ایجاد شد.
خلاصه ماشینی:
"از تشکیلات اداری غرب با پیدایش نیروی جدید پلیس و نظمیه به کمک مستشاران
منابع در زمینه نیروی پلیس در تاریخ چند هزار سالهی ایران بسیار کم
نویسنده به دلیل کمبود منابع نتوانسته امور مربوط به نظمیه را در
نیست که نشان دهندهی وجود نیروی پلیس و انتظامات در آن دوره باشد.
ایالات دارای تشکیلات اداری و پلیس و نظمیه مخصوص به خود بودند.
گذشته شده میتوان نتیجه گرفت که امور مربوط به انتظامات و پلیس نیز
کردم در این سلسله سازمان مجازیی را به نام پلیس و نظمیه درون شهری
ایران فقط اشاراتی در رابطه با نیروی انتظامی عصر اموی و سامانی شده،
اما این سازمان بیشتر جنبهی سیاسی داشت و زندان مخصوص
آمده برای تشکیلات نظمیه و پلیس و سلسله مراتب داخل این تشکیلات،
موارد جزو وظایف پلیس بوده که به صورتهای مختلف به کار رفته است.
پلیس بود ریاست میکرد و محتسب زیر نظر امیر السوق بر امور جاری
1-داروغه(ترکی-پاسبان شهر)که رئیس نظمیه شهر در آن زمان بود.
(ورهرام،8631،ص 421)نظمیه و پلیس در دورهی قاجار و عصر جدید
شاید گزارش دقیقتر از اوضاع پلیس و نظمیه در ابتدای دولت قاجار و عصر
و با درجه امیر تومانی او را رئیس کل اداره پلیس(نظمیه)نمود.
همان،ص 25)در این زمان ادارهی پلیس و احتساب به ریاست کنت با
اما نظمیه وجود داشت و اسم آن برای ایجاد ترس و وحشت و ارعاب اهالی
هم در نیروی انتظامی ایجاد شد از جمله در سال 9731 پلیس 011
نویسنده نیروی انتظامی سه هزار سالهی ایران،در بخشی از کتاب به"