خلاصه ماشینی:
"انتخاب روشهای درست در تربیت افراد،مانند نسخههای چند مرحلهای پزشکاست که هر مرحله از نسخهی جدید،به بهبودی و مداوای افراد کمک میکند ودر مداوا،پزشکی موفقتر است که علم و بصیرت بیشتری داشته باشد و شیوههای(8)محمد علی حاجی ده آبادی،درآمدی بر نظام تربیتی اسلام،ص 12.
36سعدینیز روش نیایش و محاسبهی نفس را یکی از روشهای خودسازی در تربیت اسلامیمیداند و مورد توجه قرار داده و نیایش و تضرع در پیشگاه خداوند را سبب رشدمعنوی در دنیا و آخرت دانسته و سروده است: {Sخداوندگارا نظر کن به جود#که جرم آمد از بندگان در وجود#گناه آید از بندهی خاکسار#به امید عفو خداوندگارS}(27)ر.
جبرئیل گفت:«معنای توکل این است که انسان یقین کند بهاینکه سود و زیان و بخشش و حرمان به دست مردم نیست و باید از آنها ناامید بودو اگر بندهای به این مرتبه از معرفت برسد که جز برای خدا کاری انجام ندهد و جزاو به کسی امیدوار نباشد،این همان توکل به خداوند است».
امام خمینی رحمه الله دربارهی تأثیر معاد باوری در تربیت انسان میفرمایند:«اگر انسانباورش آمد که یک مبدأ برای این عالم است و یک بازخواستی برای انسان است،دریک مرحلهی بعد مردن،فنا نیست؛مردن انتقال از یک نقص به کمال است؛اگر اینرا باورش بیاید،این انسان را نگه میدارد از همهی چیزها،از همهی لغزشها».
برخی از اینروشها در خودسازی و دیگر سازی کاربرد دارد و جزو روشهای مشترک به شمارمیرود،مانند روش تحمیل به نفس که خود فرد میتواند در راه خودتربیتی از آنبهره بگیرد و مربی نیز میتواند این شیوه را دربارهی متربی اجرا نماید."