ترجمه انگلیسی تفسیر طبری معرفی و نقد

"»(8) محمد حسین‌ ذهبی‌ فصلی‌ از کتاب‌ التفسیر و المفسرون‌ را به‌ ارزیابی‌ و معرفی‌ این‌ تفسیر اختصاص‌ داده‌ است‌ و از جمله‌ دربارة‌ آن‌ می‌نویسد:«آنچه‌ ابن‌ جریر از اقوال‌ مفسرین‌ پیشین‌ در کتابش‌ جمع‌ کرده‌، و آنچه‌ از مکتب‌ تفسیری‌ ابن‌ عباس‌ و ابن‌ مسعود و علی‌ بن‌ ابی‌ طالب‌ و ابی‌ بن‌ کعب‌ برای‌ ما نقل‌ کرده‌، و آنچه‌ از روایات‌ ابن‌ جریج‌ وسدی‌ و ابن‌ اسحاق‌ و جز آنان‌ گردآورده‌ این‌ کتاب‌ را عظیمترین‌ کتب‌ مؤلفه‌ در تفسیر به‌ مأثور قرار داده‌ است‌. در اینجا به‌ معرفی‌ ترجمة‌ اینگلیسی‌ که‌ به‌ همت‌ جان‌ کوپر، اسلام‌ شناس‌ معاصر مسلمان‌ انگلیسی‌ آغاز شده‌ و نخستین‌ مجلد آن‌ از سوی‌ انتشارات‌ دانشگاه‌ آکسفورد، در 492 صفحه‌، در سال‌ 1987 انتشار یافته‌ است‌، می‌پردازیم‌. سعی‌ مترجم‌ بر این‌ است‌ که‌ حتی‌ المقدور احادیثی‌ از تفسیری‌ متن‌ اصلی‌ را حفظ‌ کند، یعنی‌ در ترجمة‌ خود بیاورد ولی‌ سلسلة‌ روات‌ را حذف‌ کرده‌ و فقط‌ نخستین‌ راوی‌ یا قائل‌ حدیث‌ را(که‌ غالبا یکی‌ از صحابه‌ یا تابعین‌ است‌) و به‌ شمارة‌ حدیث‌(در طبع‌ شاکر) اشاره‌ کرده‌ است‌ تا اگر کسانی‌ بخواهند در اسناد حدیث‌ مطالعه‌ کنند به‌ آسانی‌ بتوانند آن‌ را در متن‌ اصلی‌ پیگیری‌ کنند. و از منابع‌ جدید همان‌ کتاب‌ آقای‌ علی‌ اکبر شهابی‌ که‌ عمدتا مبتنی‌ بر معجم‌ الادباء یاقوت‌ است‌، نیز: اعلام‌ زرکلی‌، ریحانة‌الادب‌، دایرة‌المعارف‌ فارسی‌: «دایرة‌المعارف‌ ملخص‌ اسلام‌» (به‌ انگلیسی‌)، مقدمة‌ ترجمة‌ جلد اول‌ تفسیر طبری‌، به‌ قلم‌ محمد باقر خالصی‌ (قم‌،دارالعلم‌، 1364)، مقدمة‌ محمد پروین‌ گنابادی‌ بر جلد اول‌ تاریخ‌ بلعمی‌، و جدیدتر از همه‌ مقدمتر از همه‌ مقدمة‌ محمد روشن‌ بر تاریخنامة‌ طبری‌ (تهران‌، نشر نو،1366،3 ج‌) 3."