خلاصه ماشینی:
"دربارهی ارزش وجودی اسناد مکتوب آرشیوی در قیاس دیگر منابع،باید گفت که اسناد، گذشته از آنکه وسیلهی مناسبی برای درک تاریخ و شناخت از تحو لات اجتماعی،اقتصادی،دیوانسالاری،فرهنگی و نظامی،و تغییرات و تقسیمات کشوری هر جامعه میباشند،چون اسناد حاصل فعالیتهای اداری و امور روزمره زندگی افراد اجتماع است و برای حفظ روابط جامعه با دستگاههای اداری و دولتی تهیه و تنظیم شده و میشود،بدور از شایعه و شائبه،دروغ،تظاهر،اغراض خصوصی و ملاحظهکاریهاست و درست به سبب همین نقش اساسی و قابل اعتماد که سند در ضبط اصالت وقایع دارد،همواره اهمیت آن آشکار محرز بوده است.
از دیگر سوی توجه به فرهنگ و تاریخ غنی کشورمان طلب میکند که برای تفصیل و درک مضامین اسناد بیشماری که در سازمان اسناد ملی ایران(آرشیو ملی ایران)موجود هست نیروهای کارآمد و سندشناس را به کار بگیریم تا با استفاده از مبانی سندشناختی و تاریخدانی مستند،در بومیسازی مفاهیم و عناصر سندی و عملیات آرشیوی راهی هموار را بپیماییم و بر اصول و مشترکاتی که از طریق شناخت اسناد،بازخوانی و دریافت میشود،در ادامهی راه تکیهگاه مناسبی را ترسیم و مهندسی نماییم و دقت داشته باشیم که ترکیبات سند(متن،شامل:مقدمه،رکن حال و رکن خاتمه)و اضافات آن و هر سندخوانی و تسلط کافی بر زمینههای تاریخی سند،تنها در امور سندپژوهی و پژوهشهای اسنادی کاربرد ندارد.
هدف از فهرستنویسی و توصیف اسناد،طبقهبندی و حفظ و نگهداری اسناد تاریخی و آرشیوی و درک مفاهیم سندشناختی و به خاطر قابلیت، ظرفیت و پتانسیل استنادی و پژوهشی آنهاست و همانگونه که میدانیم،سند به هیچوجه به صرف مطالعه و خواندن و استفادههای صوری ساماندهی و ذخیرهسازی نمیشوند؛بلکه طبق مطالعات انجامشده در چندین سال اخیر مراجعه پژوهشگران به آرشیو ملی و کتابخانههای مرجع بسیار چشمگیر بوده است و این امر نشأتگرفته از نقش سند و نسخ خطی در اعتباربخشی بیشتر به تحقیقات تاریخی و تاریخ علم است."