ویژگی های ادبی و ترجمه اشعار عربی رساله موسیقی کنزالتحف مقاله

در ستایش پیامبر حضرت را به بلبل طوطی فصاحت باغ‌ «ما زاغ البصر و ماطغی»و نیز هزاردستان نواز بستان«و ما ینطق عن الاهوی ان هو الا وحی‌ یوحی»تشبیه می‌کند که تلمیح به سوره نجم(آیه 3 و 4)دارد: از ابتدای فطر دنا تا به عهد تو جز تو نرفت کس به سراپردهء دنا سرها فدای پای تو یا زبدهء البشر جانها نثار خاک تو یا سید الوری که یادآور ترکیب‌بند اینجا باش«مؤلف در بیان‌"سبب تألیف رساله‌"به تکلف‌ می‌گراید و«فکر را برید جهان‌پیما»می‌داند که می‌خواهد تا یک چندی در عرصهء عالم‌ صورت و در لجه قلزم معنی سیاحتی نماید و به اشعار عربی و فارسی شاعران مشهور و نیز شعر خود استشهاد می‌کند،برای مثال،در بیان‌"سفر خیال و فکر خود"از زبان سعدی در فایدهء سفر می‌گوید: چو ماکیان بدرخانه چند بینی جور؟ چرا سفر نکنی چون کبوتر طیار از این درخت چو بلبل بر آن درخت نشین‌ بدام دل چه فروماندهء چو بوتیمار زمین لگد خورد از گاو و خر به علت آن‌ که ساکن است نه مانند آسمان دوار و اشعاری چند به عربی مثال می‌آورد: بلاد الله واسعة فضاهأ و رزق الله فی الدنیا فسیح‌ فقل للقاعدین علی هوان‌ اذا ضاقت بکم الارض فسیحوا ترجمه: سرزمین خدا وسیع و گسترده است و روزی دنیا نیز هم.