چکیده:
واقعهء غدیرخم از آغاز در طول حیات دینی و فرهنگی مجامع ملل اسلامی،همواره گرمیبخش محافل محدثان،راویان و شاعران بوده است.در میان شاعران زبان فارسی، میرگل محمد خان،زیب مگسی،یکی از شعرای معاصر بلوچستان(پاکستان)،در دیوان قصاید،خود،خزینة الجواهر،15 قصیدهء منقبتی در شأن مولای متقیان(ع)سروده و از خمخانهء ساقی کوثر،طالب جرعهای است.
در این مقاله برآنیم که دستاورد بادهپیمایی زیب مگسی از غدیرخم را از منظر وی مورد بررسی قرار دهیم.زیب مگسی در این دیوان،آیات و احادیث مربوط به حضرت علی(ع)را به رشتهء نظم کشیده و ویژگیهای آن حضرت را از منظر تأویل آیهها و احادیث مورد بررسی قرار داده است؛به خصوص واقعهء غدیرخم در این دیوان نمودی پررنگتر دارد و شایستهء آن است که از جهات گوناگون مورد بررسی قرار گیرد تا هم به درک ظرایف عمیقتری از غدیرخم برسیم و هم دلایل قویتری مبنی برتوانایی و هنرمندی این شاعر ولایی برمشتاقان شعرش کشف شود.
خلاصه ماشینی:
"احادیث مورد بررسی قرار داده است؛به خصوص واقعهء غدیرخم در این دیوان نمودی
15 منقبت در مدح مولای متقیان علی(ع)سروده است و موضوع بحث بنده،بررسی
محبوب علی خان،نواب سیف الل خان مگسی از سیاستمداران زمان خود بود.
چنانکه خود زیب میگوید:این کتاب بدیع و نظم فرید
ارمغان عاشقان به ترتیب زمانی،دیوان چهارم زیب مگسی است که هنوز به زیور
این نابغهء روزگار شعر فارسی و شاعر گران قدر در سال 3591 م.
قصاید او در شأن حضرت علی(ع)سروده شده است و ذکر وقایع غدیرخم در این
اهل سنت روایت میکند که این آیه در روز غدیرخم دربارهء حضرت علی(ع)نازل
72زیب مگسی در تأیید این نکته،چنین بیان میکند:به اذن حق نایب محمد به حقیقت جانشین احمد
زیب مگسی به استناد این راویان میگوید:ای لقب داری ابو الهیجا ولی الله خطاب
شبهقارهء پاک و هند،استفاده از آیات و احادیث را به دلیل فضل فروشی در کلام خود نمیآورند،بلکه قصد و هدف آنها تبلیغ دین بوده است.
مناسب انتظارات ایشان شعر بگویند؛اما زیب مگسی این انتظارات را از
هنر زیب در بهکارگیری آیات و احادیث در اشعار،این است که هر آیه یا حدیث با
باور شیعیان این است که امیر المؤمنین علی(ع)در شب اول قبر به کمک
واقعهء غدیرخم یکی از وقایع بزرگ جهان اسلام است که در ادبیات فارسی تأثیر بسزایی
این سوره تا پایان آیهء 22 دربارهء این ماجرا و حضرت علی و فاطمه و حسنین است(برای اطلاع بیشتر،ر.
آسمان را به فرمان خویش مسخر کرد،در این کتاب آیت و نشانههای خدا برای اهل خرد پدیدار است."