خشونت و جامعه - مجله کتاب ماه علوم اجتماعی معرفی و نقد

پتانسیل آنومیک موجود در جامعهء ایران که تظاهر آن را به صورت افزایش خشونت و هیجان‌های جمعی و تنش‌های اجتماعی می‌توان مشاهده نمود.بخشی قابل‌ تأمل از مطالعه اجتماعی در کشور را به بررسی موضوع‌ و مضمون«خشونت»سوق داده است.در جهان نیز بیشترین و گسترده‌ترین مطالعات دربارهء پدیدهء «خشونت»همواره با دوره‌های زمانی/مکانی ویژه‌ای‌ منطبق بوده است.برای مثال پدیده‌هایی چون فاشیسم‌ و توتالیتاریسم بخشی بزرگ از اندیشمندان را به‌ بررسی رابطهء میان خشونت و فرهنگ برانگیخت. قرار گرفتن جامعه ایران در فرآیند یک انقلاب‌ اجتماعی،تجربهء جنگ تحمیلی و پی‌آمدهای آن و بحران‌ اجتماعی گذار از سنت به مدرنیته بر لزوم بررسی‌های‌ اجتماعی در این‌باره افزوده است.به کتاب«خشونت و جامعه»نیز باید از این دیدگاه نگریست. کتاب«خشونت و جامعه»مباحث نظری قابل توجهی‌ را برای درک بهتر این پدیده(خشونت)در اختیار خواننده می‌نهد.این کتاب در سه بخش،به ابعاد نظری‌ خشونت،آثار سیاسی آن و بعد انسانی این پدیده‌ اجتماعی می‌پردازد.اما گاه تقسیم‌بندی مذکور چندان‌ با مقاله‌های انتخاب شده انطباق ندارد.یکی دیگر از ضعف‌های کتاب کهنگی مقالات آن است.با وجود این‌ نقایص باید اذعان داشت که در مجموع کتاب«خشونت‌ و جامعه»از لحاظ علمی بسیاری از مسایل در رابطه با پدیده خشونت،کتابی مفید و ارزشمند است. کتاب«خشونت و جامعه»مجموعهء 13 مقاله دربارهء ابعاد خشونت،آثار سیاسی،و بعد انسانی آن است که به‌ اهتمام اصغر افتخاری و با همکاری چند مترجم دیگر به‌ فارسی برگردانده شده و به وسیلهء نشر سفیر در 385 صفحه‌ در اسفند 1379 به چاپ و انتشار رسید ه است.

"مکان و زمان دیگری که بیشترین حجم از متون علوم‌ اجتماعی دربارهء خشونت را تولید کرده است،تاریخ معاصر امریکا با تمرکز بر فرآیند شهرنشینی و مسایل شهری است، تاریخی که خود را از طریق فرآیند«جهانی شدن»تا حدودی‌ به کل جهان نیز تحمیل کرده است و از این رو شناخت آن‌ می‌تواند همانقدر برای ما ارزش داشته باشد که شناخت در تاریخ علوم اجتماعی بیشترین و گسترده‌ترین مطالعات دربارهء پدیده خشونت‌ همواره با دوره‌های زمانی-مکانی ویژه‌ای انطباق داشته است تاریخ معاصر امریکا با تمرکز بر فرآیند شهرنشینی و مسایل شهری،بیشترین حجم از متون علوم اجتماعی دربارهء خشونت را تولید کرده است در مجموع کتاب«خشونت و جامعه»را از لحاظ طرح علمی بسیاری از مسایل در رابطه با پدیده خشونت،باید کتابی مفید و با ارزش دانست مسایل جامعه خود. این مقاله که در آن واژهء بحران‌های اجتماعی گذار از سنت به مدرنیته و پتانسیل آنومیک گسترده آن، خود را به صورت افزایش خشونت و هیجان‌های جمعی،خشونت‌های پاتولوژیک‌ در قالب انحرافات اجتماعی،خشونت‌های درون خانوادگی و خشونت‌های علیه خود (خودکشی)نشان می‌دهد نکتهء بسیار تأسف‌انگیز و عجیب حذف ارجاعات مقاله‌های ترجمه شده در این کتاب است. هر چند انتشار کتاب‌ها در قالب مجموعهء مقالات کاری‌ بسیار مفید و لازم است اما ضرورت دارد که ویراستاران و مترجمان محترم این کتاب‌ها نکاتی اساسی را مدنظر خود داشته باشند: 1-در انتخاب موضوع‌ها و مقالات باید به نیاز جامعهء ما و پیشینهء تحقیق و اطلاعات موجود در این جامعه توجه‌ کرد و مقالاتی را عرضه کرد که از لحاظ زمانی جدید بوده‌ و موضوع آنها کمتر مطرح شده باشد."