تورق - مجله کتاب ماه علوم اجتماعی معرفی و نقد

"ج-منظور از این‌که پارتی‌بازی،دوره،تعارف و سلسله‌مراتب را الگوهای‌ تعامل بنیادی ایرانیان بدانیم چیست؟آیا منظور این است که این الگوها همواره در این جامعه غالب بوده است؟آیا الگویی برای رفتار مسئولانه و اخلاقی،خردگرا و عام‌گرا هم در این فرهنگ وجود داشته است یا خیر؟و اگر بوده است چه ویژگیهایی داشته است؟اگر ایرانیان در مواقعی از الگوهای‌ تعامل خردگرایانه پیروی می‌کنند،چرا این الگوها،الگوهای بنیادی تعامل‌ ایرانیان به شمار نمی‌آیند؟و به طور کلی نسبت میان عقلانیت و این الگوها چگونه است؟ د-آیا جامعهء ایرانی و فرهنگ ایرانی پدیده‌ای ایستاست و یا در حال‌ تحول و گذر. البته که همهء این عوامل با هم ملازمه دارند و با هم عمل‌ می‌کنند اما اگر دلایل عینی برای نارضایی و نهادهای واقعی برای مبارزه‌جویی‌ سیاسی وجود نداشته باشد،صرفا با جادوی کلمات و تعریف دوباره از شأن و منزلت حاکمان نمی‌توان تغییر سیاسی ایجاد کرد و آیا نشانه‌هایی از شکست‌ نظریهء«جادوی زبان»در عرصهء سیاست را نمی‌توانیم دوروبر خود بیابیم. توجه هابرماس به‌ فرد در جامعه چنان است که او،حتی تفکر انتقادی‌اش را نیز،در گرو مدل‌ ارتباطی بین افراد جستجو می‌کند."