چکیده:
طرح مسئله: مقاله حاضر با هدف تبیین چارچوب تحلیلهای اخلاقی موجود در حوزه سلامت،
با مراجعه به مستندات و اسناد به تبیین سه دیدگاه اخلاقی عمده پرداخته است که
عبارتاند از: مطلوبیتگرایی، جامعهگرایی و لیبرالیسم یا آزادیخواهی.
روش: مطالعه از طریق مراجعه به تحقیقات و مستندات موجود در این حوزه و بهصورت
کتابخانهای انجام شده است.
یافتهها و نتایج: بهطور کلی سه دیدگاه اخلاقی مطلوبیتگرایی، آزادیخواهی و
جامعهگرایی درباره عدالت میتوانند مبنای تصمیمات در نظام سلامت باشند، به این
ترتیب انتخاب هر یک از آنها بستر متفاوتی را برای برنامهریزی و سیاستگذاری در حوزه
سلامت فراهم خواهد آورد.
خلاصه ماشینی:
"یافتهها و نتایج: بهطور کلی سه دیدگاه اخلاقی مطلوبیتگرایی، آزادیخواهی و جامعهگرایی درباره عدالت میتوانند مبنای تصمیمات در نظام سلامت باشند، به این ترتیب انتخاب هر یک از آنها بستر متفاوتی را برای برنامهریزی و سیاستگذاری در حوزه سلامت فراهم خواهد آورد.
کلید واژهها: استحقاق، برابری، جامعهگرایی، سلامت، عدالت، مطلوبیتگرایی تاریخ دریافت: 27/4/84 تاریخ پذیرش: 6/2/85 مقدمه مفهوم عدالت چیست؟ آیا عدالت به مفهوم برخورداری برابر همه افراد جامعه است؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، منظور از برابری در برخورداری چیست؟ یافتن پاسخی برای این پرسشها به حدی اساسی و پیچیده است که برای هزاران سال، متفکران و اندیشمندان را مجذوب خود ساخته است.
به همین دلیل، در بخش نخست، برابری و وجوه مختلف آن و دیدگاههای جدید مطرح شده در این زمینه به تفصیل معرفی میشود در ادامه، مفهوم عدالت از منظر مطلوبیتگرایان[2]، راولزینها و طرفداران نظریه استحقاق[3] تبیین خواهد شد.
تحت یک نظام عدالت اجتماعی مبتنی بر عقاید رالز، فرض میشود که خدمات مراقبت سلامتی اگر یک ضرورت برای افراد فقیر جامعه محسوب شود، میباید به آنها ارائه گردد.
مثلا، پالی (1978، Pauly) عقیده دارد که اگر هزینه آگاهسازی افراد جامعه به اندازه کافی بالا باشد، سطح چشمگیری از کارایی ممکن است به سادگی با محدود کردن دسترسی به داروهای بالقوه خطرناک، حاصل شود.
نظریه اخلاقی جامعهگرایی، چنین استدلالی میکند که خصایص یک جامعه، به خصایص افرادی که آن را تشکیل میدهند بستگی دارد و از این رو، دولت باید اطمینان حاصل کند که افراد خصایص خوبی داشته باشند و به ایجاد یک جامعه خوب کمک نمایند."