چکیده:
طرح مسئله: برای سنجش و رتبهبندی سلامت، شاخصهای زیادی وجود دارد که هر کدام از
آنها دارای اهمیت خاصی است ولی تلفیق آنها و تعیین رتبه استانها از طریق شاخصهای
فوق کار دشواری است زیرا که سنجش شاخصها بر حسب واحد یکسانی صورت نمیپذیرد، تعداد
شاخصها بسیار زیاد است، انتخاب شاخصهای خاص بر نتیجه تحقیق تأثیر بسزایی میگذارد،
و شاخصهای منتخب از اهمیت متفاوتی برخوردارند.
روش: این تحقیق ضمن بحث درخصوص روشهای مختلف رتبهبندی، تلاش دارد با استفاده از
روش تلفیقی تحلیل عاملی و آنالیز تاکسونومی، ضمن حذف همبستگی خطی بین متغیرها، با
استفاده از 35 شاخص دسترسی و کارایی خدمات بهداشتی و درمانی، بهداشت باروری،
جمعیتی، میرایی و امنیت غذا و تغذیه، استانهای کشور را برحسب سلامت رتبهبندی
نماید.
یافتهها و نتایج: نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که استانهای اصفهان، تهران،
مرکزی و ... از وضعیت سلامت مناسبی برخوردارند اما استانهای اردبیل، گلستان، قم و
... دارای وضعیت سلامت مناسبی نیستند. در ضمن وضعیت سلامت استانهای خوزستان، سیستان
و بلوچستان و کهکیلویه و بویراحمد وخیم است.
خلاصه ماشینی:
"روش: این تحقیق ضمن بحث درخصوص روشهای مختلف رتبهبندی، تلاش دارد با استفاده از روش تلفیقی تحلیل عاملی و آنالیز تاکسونومی، ضمن حذف همبستگی خطی بین متغیرها، با استفاده از 35 شاخص دسترسی و کارایی خدمات بهداشتی و درمانی، بهداشت باروری، جمعیتی، میرایی و امنیت غذا و تغذیه، استانهای کشور را برحسب سلامت رتبهبندی نماید.
Factor Score (Componet Scove Coefficient Matrix) جدول 3: حداقل فواصل مرکب استانهای کشور براساس فاکتورهای دهگانه ردیف نام استان حداقل فواصل ردیف نام استان حداقل فواصل 1 آذربایجان شرقی 81/1 15 قزوین 14/2 2 آذربایجان غربی 84/0 16 قم 93/2 3 اردبیل 14/2 17 کردستان 54/1 4 اصفهان 88/1 18 کرمان 72/1 5 ایلام 34/2 19 کرمانشاه 76/1 6 بوشهر 56/2 20 کهکیلویهو بویراحمد 12/4 7 تهران 91/1 21 گلستان 14/2 8 چهارمحالبختیاری 28/2 22 گیلان 63/2 9 خراسان 72/1 23 لرستان 84/0 10 خوزستان 15/4 24 مازندران 26/2 11 زنجان 72/1 25 مرکزی 88/1 12 سمنان 81/2 26 هرمزگان 18/2 13 سیستان و بلوچستان 59/4 27 همدان 76/1 14 فارس 76/1 28 یزد 56/2 مأخذ: محاسبات تحقیق براساس روش آنالیز تاکسونومی مقایسه مقادیر حداقل فواصل مندرج در جدول فوق با فاصله همگنی حاکی از آن است که استان خوزستان، سیستان و بلوچستان و کهکیلویه و بویراحمد با توجه به وضعیت ضعیفی که در ارتباط با شاخصهای انتخابی سلامت (35 شاخص تحقیق) دارند، خارج از فاصله همگنی قرار گرفتهاند، لذا بایستی این استانها را از مکانهای همگنی حذف کرد و رتبهبندی سلامت استانها را فقط در حیطه استانهای همگن (بدون سه استان مزبور) انجام داد."