خلاصه ماشینی:
"وی با یادکرد از پیامد دیگر سقوط بغداد که شکلگیری پایگاههای صوفی در خارج از ایران و انتقال پایگاه تصوف به خارج،از جمله در هند و آسیای صغیر بود،به مسئله فتون پرداخت که شیوع آن از سده هفتم به صورت جدی یکی از دلایل گسترش تصوف در لایههای پایین اجتماع بود با این وضعیت جدید،صوفیه از حالت اشرافی خارج شد بهگونهای که کسبه و پیشهوران نیز میتوانستند در سلک تصوف درآیند.
استاد فراهانی در ادامه به عنصر بیگانه ستیزی،که با هجو مغولان در ایران به وجود آمد،اشاره کرد و یادآورد شد هرچند ایران همواره محل آمد و شد بیگانگان بود،اما جدیترین هجوم در دوره مغول اتفاق افتاد که روحیه ایرانیان به شدت سرکوب شده بود.
استاد فراهانی نتیجه این تحولات را رشد آرام اجتماعی تصوفی دانست که از درون به تشیع میل داشت؛لذا در میان طریقتهای صوفی تنها نقشبندیه سنی است.
استاد فراهانی افزودند به لحاظ اجتماعی در این پروسه تکوین اندیشه،در پایان دوره تیموری،با پدیده جالبی مواجه میشویم و آن وجود افرادی است که نمیشود تشخیص داد شیعه هستند یا سنی؟از برخی فقها رساله کاملا شیعی و رسالهای کاملا سنی در دست است."