ارکون در قیاس با جابری و ابوزید معرفی و نقد

"در جهان عرب نیز چاپ کتاب ارکون درباره نقد و تاریخ‌مندی اندیشه اسلامی همزمان بود با انتشار جلد نخست از مجموعه سه‌گانه(و البته هم اینک چهارگانه محمد عابد الجابری) که او هم به نوبه خود پروژه نقد فکر عربی را از نقطه نظر نقادی‌ عقل تاریخی عربی/اسلامی دنبال می‌کرد؛اما در حالی‌که بن‌مایه‌ جابری بیشتر مبتنی بر تحلیل متون کهن با رویکردی تاریخی و در عین حال فلسفی بود،ارکون در این کتاب و نیز در چند کتاب و نوشته دیگرش که به عربی منتشر شد و کم و بیش مسئله«نقد» را دنبال می‌کرد،بیشتر رویکردی تاریخی/ادبی را دنبال می‌کرد و البته از علوم انسانی نوین بهره‌مند بود. در این‌ میان جابری به نوعی نوسازی فکر عربی/اسلامی بر پایه تجربه‌ ابن رشدی تکیه داشت و چندین کتاب درباره ابن رشد منتشر کرد و بازخوانی‌هایی از کتاب‌های او به دست داد؛این در حالی بود که‌ ارکون گرچه به مقایسه غزالی و ابن رشد و تجربه هر یک از این‌ دو و پی‌آمدهای تفکر این دو دانشمند برجسته مسلمان عنایت‌ داشت،اما برای او فلسفه بیشتر در مدل فلسفه مسکویه و عامری‌ و توحیدی تبلور داشت و به بازخوانی تجربه انسان‌گرایی اسلامی‌ سده چهارم دعوت می‌کرد."