چکیده:
رقابت مفهومی است که در فرایند تحولات اقتصادی، اجتماعی و فناوری مفهومی چندوجهی و چندبعدی به خود گرفته و از این رو یک مفهوم متحول می باشد. و به همین جهت است که از زوایای مختلف مورد توجه قرار گرفته و این امر نگرشهای مختلف با پایه های اطلاعاتی متفاوت را شکل داده که یکی از این نگرشها، دستگاه نظری نهادگرایی جدید است که در تبیین رقابت، به پایه اطلاعاتی نهاد توجه داشته و در این چارچوب نهادهای فناوری، اطلاعات و آثار خارجی را مهم ارزیابی نموده است.
از سوی دیگر، الگوهای متفاوتی وجود دارند که به تبیین رفتار بنگاه در فرایند رقابت پرداخته اند که در این بین، الگوی تکاملی نلسون- وینتر در دو دهه اخیر، با تکیه بر نگرش رفتار عاملین اقتصادی در فضای بازار رقابت، مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. رویکرد متفاوت این الگو در مقایسه با الگوهای مرسوم نئوکلاسیکی و برجسته نمودن مفاهیمی که مهمترین مشکلات بنگاه ها در کشورهای در حال توسعه بوده، از نکات قابل توجه این الگو است. اما آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، شباهتهای بین مفاهیم مفروض در این مدل با پایه های اطلاعاتی دستگاه نظری نهادگرایی جدید به ویژه در موضوع رقابت می باشد.
این مقاله تلاش می کند تا با میان مبانی نظری رقابت در دستگاه نظری نهادگرایی جدید و نیز الگوی تکاملی نلسون- وینتر نشان دهد که پایه های اطلاعاتی مرتبط با رویه، نوآوری، یادگیری و نااطمینانی در هر دوی آنها، مفاهیم یکسانی دارد. ضمن آنکه با کاربرد آن در واحدهای متانول ایران، ابعاد بهتری از این الگو نمایان می گردد.