چکیده:
زبان پشتو یا«پختو»یکی از زبان‌های رسمی کشور افغانستان است که در بخش‌هایی از آن کشور و نیز قسمت‌هایی از کشور پاکستان بدان تکلم می‌کنند. این زبان ویژگی‌ها و خصیصه‌ها و شناسه‌های زبان‌های ایرانی را در ریشه‌های خوددارد و از خانوادهء زبان‌های هند و آریایی است.شاعران و نویسندگان بزرگی در زبان پشتو رشد و نمو کرده و آثاری از خود به یادگار گذاشته‌اند که علاوه بر سرودن اشعار پشتو،تقریبا به‌طور عام،همگان در شعر و ادب فارسی(دری) دستی داشته و آثار خود را در این زبان نیز برجا گذاشته‌اند که از آن میان می‌توان به خوشحال خان ختک اشاره کرد.وی به سال 2201 هـ.ق به دنیا آمد و در 0011 هـ از دنیا رفت.او از سرداران قوم ختک بوده و انواع شعر نیز در قالب‌های مختلف سروده است که بخشی از آن‌ها نیز فارسی است.با توجه به اشعار فارسی وی،از نظر وزن،قافیه،مضمون،و...،آن را با شعر شاعران پارسی گوی،به ویژه حافظ شیرای،می‌توان انطباق داد؛علاوه‌براین،از نظر به کارگیری آیات، احادیث،و مضامین عرفانی و...،می‌توان مطابقت آن را با شیوهء شاعران پارسی گوی،دریافت.
در این نوشته،ضمن اشاره به زندگی آن شاعر بزرگ،اشعار فارسی وی نیز بررسی خواهد شد و به این مطلب نیز خواهیم پرداخت که آیا اساسا شاعران پشتون،شعر فارسی هم گفته‌اند یا خیر؟و آیا این اشعار پارسی پشتون‌ها را می‌توان با اشعار دیگر پارسی گویان تطبیق داد یا نه؟
خلاصه ماشینی:
"(همان،099)روهیا یوسف عهد است نگار تو ولی نیست آگاه ز درد دل یعقوبی تو7-1-منقبت شاه مردان علی(ع)اوس‌وار در غی خوشحاله غواره توان له ذو الجلالهد ایمان قوت پیدا کره د هغه صفت ثنا کرهچی یی نوم علی حیدر دی ورور و زوم د پیغمبر دیفتحه کرونی د خیبر دی د زهری بی‌بی شوهر دیچی لایق د کل شرف دی دی عارف و من عرف دیدده تیغ لکه او به و د دین کشت زرغون په ده و چی محتاج د بل تعریف دی چی یو کشف د توصیف دیپه قرآن کی یی ثنا ده «إنما»که«هل أتی»دهچی قضایی نماز دیگر کر بیا بنکاره ورته مخ نمر کرهغه وخت چی لا صبی و کروهیدلی په نبی ودی سرور د اولیا دی دی منظر د لافتی دیذوالفقار یی تیز په جنگ و ناست د پاک نبی تر خنک وده هغه نبی کتلی چی یی میاشت سره خیر لییوه یی توره زبان وه بل یی توره په اسمان وهپه دا دوه توری نادری ده د دین کجی کره لیفاطمه تاندی اختر و چی علی ددی شوهر وچی لیدلی یی چامخ و د علی په هغو سخ وپه دیدن یی نبی شاد و هم وصی،هم یی داماد ودی داماد د پاک رسول و شه میره شی بتول وغلیم مر دده‌له بیمه پشت یی نه وه له غلیمهپه هر حال چی به حاضر شه هغه خای به فتحه زر شهد خبیر غوندی کوترنه مات کره ده په خپل متونهپه هر لور چی یی علم ته بری هر ورسره سم تهخدای شرف ور کرد علم هم د علم،هم د حلمپه سینه کی یی قرآن و و هر چا و ته عیان وپه ویل کی فصیح دیر و په لیدل کی لکه شیر وشیر د خدای علی حیدر دی په هر خای دده ظفر دی په عرب یی بزاعت دی په عجم یی براعت دیسخاوت یی و بی‌شماره دنیا وه وده ته خوارهکه صفت یی د قنبر کرم مگر ساز گوشی دفتر کرمچی قنبر په دفتر ستایم سکه دده صفتت خو وایمبویه دا چی حرف کوتاه کرم را اوردیری قصد د راه کرم"
(
, 
, 
)
