خلاصه ماشینی:
"راوندی در ادامۀاین بخشها احوال خود و خاندانش و سبب تألیف کتاب را ذکرمیکند و بعد از این مقدمات طولانی،به تاریخ سلطنتسلجوقیان از رکن الدین ابو طالب طغرل بیک محمد بن میکائیلبن سلجوق-با اشاره به احوال سلجوقیان در مقابله با محمودغزنوی و علل خروجشان بر مسعود-تا پایان سلطنت طغرل بنارسلان میپردازد و در پایان،سیمای جامعۀ عراق در زمانخوارزمشاهیان تصویر مینماید؛به علاوه این کتاب شامل یکویژگی بارز است و آن اینکه از اتابکان عراق و در آذربایجان نیزسخن به میان آمده است25که به اهمیت مداقه در این کتابافزوده است.
در حالی که کلود کاهن،استاد تاریخ شرق و سرزمینهایاسلامی دانشگاه پاریس،کتاب راوندی و سلجوقنامهظهیر الدین نیشابوری(م 599 ق)را مستقیم یا غیرمستقیم تنهامنبع ضروری برای نویسندگان تاریخ سلاجقه30-که تاریخسلجوقیان و تا حدی سلاجقه آسیای صغیر را بیان میکنند-میداند،اما میرزا اسماعیل خان افشار حمید الملک در سال1313 با سلسله مقالاتی این نظریه را که این کتاب تنها یکانتحال بوده31و راوندی جز یک منتحل نبوده است را مطرحساخت؛همچنانکه یان ریپکا32و عبد الحسین نوایی33نیز برهمین عقیده بودهاند و برخی دیگر نیز بدون تصریح به انتحال،فقط به تأثیرپذیری و امداری از سلجوقنامه اذعان دارند.
37 باتوجه به این نکات،میتوان به این نتیجه رسید که کتابراحة الصدور به لحاظ برخی ویژگیها،از جمله ادامه یافتن بعداز مرگ ظهیر الدین نیشابوری و ثبت وقایع دوره طغرل سوم38وسلاجقۀ آسیا صغیر اهمیت مییابد و به دلیل کمبود منابع ایندوره و فخامت کلی متن،بهعنوان یکی از منابع تاریخی دورهسلجوقیان در تحقیقات جدید مورد استفاده قرار گرفته است و ازهمینروست که در میان آثار قدما تا زمان متأخر و تا شروعتحقیقات جدید،نامی از راوندی و کتابش نمیتوان یافت و منبعتمام تألیفات قدیمی دربارۀ دوره سلجوقیان به دیگر کتب تاریخیاین دوره به خصوص سلجوقنامه باز میگردد."