چکیده:
در این مقاله ابتدا،بحث مختصری دربارهء توسعهء دانش مدیریت اسلامی و شرایط فنی و زمینهای آن ارائه و این نتیجه حاصل شده است که در موقعیت کنونی،اکتشاف، استخراج و تحلیل دادهها و اطلاعات مرتبط،و استنتاج و استحصال دانش از آنها، مستلزم کاربست الگوها و روشهای کیفی خاصی است.دراینباره،فرایند چرخهای تحلیل سارانتاکوس(1998)،به عنوان یک روش تحلیل کیفی و مشتمل بر سه مرحلهء تقلیل دادهها،سازماندهی و تفسیر،به طور مختصر معرفی شده است.در ادامه،نگارنده با عنایت به تواناییهای ویژهء این روش و نیز با نظر به مقتضیات زمینهای توسعهء دانش مدیریت اسلامی و براساس تجربههای خود در کاربست روش یاد شده در پنج پژوهش، آن را به عنوان یک روش پژوهش کیفی که میتواند در مسیر توسعهء دانش مدیریت اسلامی مفید باشد،به طور مستدل توسعه داده است.این روش که مشتمل بر چهار مرحلهء گردآوری اطلاعات،تقلیل احیاگرانهء دادهها،سازماندهی و تحلیل اطلاعات،تفسیر و نتیجهگیری است،به طور کاربردی شرح و بسط داده شده است.در پایان نیز،یک نمونه پژوهش انجام شده با استفاده از این روش،مختصرا توصیف شده است.
خلاصه ماشینی:
"با نظر به این نکته، تقلیل دادهها نباید به فروپاشی اطلاعات گردآوری شده،فروگذاشته شدن مفاهیم و جوانب مرتبط با آن منجر شود،بلکه برعکس،باید به حفظ و حتی اکتشاف و استخراج آنها به عنوان یک دادهء مستقل و در عینحال مرتبط بینجامد تا مبنای غنیتری برای تحلیل و تفسیر ودر نهایت تولید دانش مدیریت اسلامی فراهم شود.
حدود، چارچوب و الگوهای ذهنی یا مفهومی اولیهای فراهم هستند؛بنابراین گردآوری اطلاعات به صورتی تقریبا معین،در آن حدود انجام میشود و در عینحال،اطلاعات گردآوری شده و نیز اطلاعات جدید،در حدود موضوع موردنظر و ابعاد درونی و بیرونی آن،به صورت مستمر دستهبندی و کاویده میشوند تا با اکتشاف ابعاد و روابط جدید و ساختن تدریجی مفاهیم مرتبط،از سویی،حدود و محتوای موضوع مورد پژوهش روشنتر و کاملتر شود و از سوی دیگر،به طور همزمان،گردآوری اطلاعات تعین بیشتری یابد.
تقلیل احیاگرانهء دادهها به شناسایی ابعاد مختلف موضوع پژوهش یا مسئلهء موردنظر کمک میکند و به گردآوری اطلاعات در چرخههای بعدی فرایند جهت و تمرکز میدهد؛همچنین مبنای تصمیمگیری دربارهء نمونهگیری یا کاربست روشهای جدید برای تکمیل فرایند پژوهش واقع میشود و در نهایت آنکه زمینهء تبدیل اطلاعات خام و پراکنده را به مبنایی قابل اتکا برای نتیجهگیری فراهم میسازد.
حسن مهم این روش آن است که از مرحلهء گردآوری اطلاعات تا تحلیل و سپس استنتاج و تفسیر نتایج و حتی استمرار پژوهش تا حصول نتیجهء مطلوب(تولید یا توسعه و حتی شاید بتوان گفت زمینهسازی برای کاربرد دانش مدیریت اسلامی)را پوشش میدهد و از این حیث،روشی کامل و خودکفاست."