چکیده:
هدف این مطالعه،بررسی نظری و تحلیلی آثار مهاجرت مغزها بر متغیرهای کلان اقتصاد ایران طی دوره 1386-1342 هجری شمسی،با استفاده از آمار مهاجرت مغزها از ایران به کشورهای گروه هفت است.نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مطابق ادبیات جدید مهاجرت مغزها،این پدیده از طریق سرمایه انسانی،سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی،تجارت و وجوه ارسالی نیروی کار می‌تواند بر اقتصاد ایران اثرگذار باشد.همچنین می‌توان منشأ ایجاد شرایط دافعه مغز و اثر منفی مهاجرت مغزها بر متغیرهلای کلان اقتصادی کشور را عدم شکل‌گیری صحیح بازار تحقیق و توسعه سرمایه انسانی ایران دانست.
خلاصه ماشینی:
"Groizard and LIull(2007) جدول(1):وضعیت کانال‌های غیر مستقیم اثر مهاجرت مغزها بر رشد اقتصادی طی دوره 6831-2431 (به تصویر صفحه مراجعه شود) جهت انسجام و خلاصه‌شدن،دوره مورد بررسی را به برنامه عمرانی سوم(64-2431)،برنامه عمرانی چهارم(15-7431)،برنامه عمرانی پنجم(65-2531)،دوره پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا پایان جنگ تحمیلی(76-7531)،برنامه اول توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(27-8631)،برنامه دوم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی جمهوری -------------- (1)-با توجه به آمار سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سابق(سال‌های مختلف).
نتیجه چنین شرایطی عدم شکوفایی بازار تحقیق و توسعه و به موازات آن بازار سرمایه انسانی است که از یک طرف موجبات ایجاد دافه مغز را در ایران فراهم آورده است و از طرف دیگر با کاهش توان انتقال و بومی‌سازی فناوری‌های وارداتی پیامدهایی همچون تعمیق شکاف فناوری ایران با کشورهای توسعه‌یافته،پایین بودن ظرفیت تولید کالاهای دارای فناوری و به دنبال آن کاهش قدرت رقابت‌پذیری در جهان و پایین بودن میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را به همراه داشته است.
شکاف میان نرخ بهره واقعی ایران و کشورهای دارای سطح اول اقتصادی و بازتاب آن در بازار سرمایه،در کنار تورم و نقدینگی حاصل از استقراض دولت از بانک مرکزی موجب شده است که نه‌تنها انگیزه سرمایه‌گذاری در داخل کشور کاهش یابد،بلکه ریسک ورود سرمایه‌های خارجی به شکل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و حتی وجوه ارسالی نیروی کار ماهر مهاجر افزایش یابد.
به عبارت دیگر اثراتی که مهاجرت مغزها بر جریان تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و بنابراین رشد اقتصادی دارد،در کنار هزینه فرصت این پدیده به شکل عدم توفیق در رونق بازار تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی و عدم توفیق در جذب دانش نوین و سرمایه‌هایی که این نیروها ممکن است در محیط توسعه‌یافته کشورهای مقصد کسب نمایند،ما را به این نکته رهنمون می‌سازد که آثار رفاهی این پدیده در ایران اندک نیست."
(
, 
, 
)
