چکیده:
حقوق شهروندی از جمله حقوقی هستند که از سوی خداوند منان برای انسان وضع گردیدهاند و چون ابتنای بر فطرت دارند از ثبات و قرار برخوردار بوده و دستخوش تغیرات زمانی و مکانی و یا سلیقه و تصورات و شبهات دیگران نمیشوند. از اینرو، انسانها به حکم فطرت خویش حق دارند از همه حقوق خود بهره ببرند. از سوی دیگر، زندگی اجتماعی انسان اقتضائاتی دارد که رعایت آنها شرط اساسی و لازمه منطقی و حکم عقلی و فطری برای رسیدن جامعه به سرمنزل مقصود است.این مقاله با رویکرد تحلیلی و نظری، بر آن است تا ثابت نماید امر به معروف و نهی از منکر، هم در شمار حقوق شهروندی، و امری فطری است و هم برای اصلاح جامعه و پیروزی بر مشکلات وضع شده و بهترین راه برای سعادت جامعه و فرد و عالیترین امکان برای حفظ و پاسداری از حقوق شهروندی است و افزون بر ارزشمند بودن، دارای مابهازای خارجی بوده و در صورت رعایت شرایط و لوازم، قابل تحقق و عینیت است. نیز هنجارشکنیهای اجتماعی امروز ناشی از نهادینه نشدن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه است که در تضاد با حقوق شهروندی میباشد.
خلاصه ماشینی:
"[14] ظهور و بروز ناهنجاریهای فردی و اجتماعی، فساد و بحرانهای مختلف در زندگی انسان از یکسو، معلول گناهان ورفتارهای ناصواب خلاف فطرت و سوءاستفاده از نعمت فطری اختیار میباشد و از سوی دیگر، محصول بیتوجهیدیگران به حقوق فطری خود در امر و نهی شرعی نسبت به گناه و خطای دیگران؛ یعنی بخشی از تقصیر بر عهده و دوشافراد دیگر جامعه و حکومت به عنوان مسئول اجرای احکام دینی و فراهمکننده بستر مناسب برای رشد فضایل وکرامات و کمالات واقعی انسانی است.
آنچه که جامعه امروز ما را تحت تأثیر ناهنجاریهای اجتماعی و بحرانهای گوناگون اخلاقی، سیاسی، اقتصادی وفرهنگی قرار داده است، نتیجه نهادینه نشدن حقوق فردی و شهروندی، از جمله امر به معروف و نهی از منکر و عدمتبیین حدود و ثغور عقلی و نقلی اختیار و آزادی آحاد جامعه از یکسو و عدم پایبندی درست و کامل دولتهای دینیدر انجام وظایف خود در این حوزه از سوی دیگر است که با مراجعه به اصل هشتم قانون اساسی میتوان از آن آگاه شد.
به این دلیل است که اسلام عامل تکون اجتماعات بشر و ملاکوحدت آنها را دین توحید و یکتاپرستی قرار داده و وضع قانون را نیز بر همین اساس توحید گزارده است و در مرحلهقانونگذاری، تنها به تعدیل ارادهها، در اعمال و افعال مردم اکتفا ننموده، بلکه آن را با یک سلسله وظایف عبادی ومعارف حقه و اخلاق فاضله تتمیم و تکمیل فرموده است و ضمانت اجرای آن را نیز از یک طرف به عهده حکومتاسلامی و از طرف دیگر به عهده خود افراد و اجتماع گذارده که با یک ترتیب صحیح و علمی و عملی و همچنین به نامامر به معروف و نهی از منکر، در اجرا و زنده نگه داشتن احکام الهی کوشا باشند."