چکیده:
چهرهء پلیس و عملکرد و رابطهء آن با مردم میتوانند در حفظ امنیت روانی جامعه ایفای نقش کنند.ایفای چنین نقشی تحت تأثیر ریشههای شکلگیری و تداوم حیات مطبوعات و پلیس در کشور و نیز فضای سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه قرار دارد.با تحلیل محتوای مطالب مطبوعات و تقارن دادن این تحلیل با بافت سیاسی-اجتماعی دورههای مختلف تاریخی میتوان دریافت که در هر دوره،ارائهء مطبوعات از پلیس،و عملکرد و رابطهء آن با مردم چگونه بوده و در مقایسه با دورههای دیگر چه تغییری یافته است. در این بررسی،آن چه مطبوعات از پلیس،عملکرد و رابطهء آن با مردم در پنج دوره از تاریخ معاصر ایران ارائه کردهاند،براساس شاخصهای زیر تبیین و مقایسه شده است: میزان اقتدار ارائه شده از پلیس،مقدار مطالبات انعکاس یافتهء مردم از پلیس،نوع مطالبات مردمی درج شده جهتگیری پلیس در مطالب(به طرفداری از دولتمردان یا به طرفداری از مردم)،میزان جامعهمحور یا تهدید محور نشان دادن رویکرد پلیس،نوع رابطهء نشان داده شده از پلیس در مطالب مطبوعات هر دوره(رابطه با جامعه،رابطه با مراجعان یا متقاضیان خدمات پلیسی،رابطه با منابع اطلاعاتی یا دولتی،روابط درونسازمانی و بین انواع مختلف نقشها)،شیوهء پاسخ یا رویارویی پلیس با پدیدههای اجتماعی(ستیز،انکار،طرد و حذف پدیده یا نقادانه،تحلیلی و اصلاحی)،و شیوه نقد پلیس در مطبوعات(مخرب،غیر مخرب). یافتههای این تحقیق نشان میدهند که نقش واسط مطبوعات در رابطه پلیس و مردم در ایران تحت تأثیر فضای سیاسی-اجتماعی قرار دارد.قواعد کلی حاکم بر فضای مطبوعات کشور در دورههای مختلف،وضعیت خود را در ضمن ارائهء نوع رویکرد و میزان اقتدار پلیس نشان داده است،به گونهای که در فرازهایی از تاریخ این کشور،شرایط و فضای سیاسی حاکم موجب شده تا تصاویری متفاوت از اقتدار،رویکرد و نوع رابطه پلیس و مردم در مطبوعات کشور ارائه شود.براساس نظریههای کارکردی جامعهشناسی نظم،«مطبوعات»با تصویرسازی از
خلاصه ماشینی:
"مقولههای تحقیق مقولههای مورد بررسی عبارت بودهاند از:سبک مطلب،زمان انتشار مطلب،نام نشریهء محل انتشار مطلب،عنصر برجستهشده در لید مطلب،موضوع مطلب، جهتگیری پلیس در مطلب،مضمون مطلب حاکی از معطوف بودن پلیس به حل مشکلات خود یا جامعه،مطالبه از پلیس در مطلب،نوع مطالبه از پلیس در مطلب،نقش پلیس در مطلب،شیوهء نقد پلیس در مطلب،مضمون مطلب حاکی از وجود شکاف بین پلیس و مردم،مضمون مطلب حاکی از شناسایی دقیق حقوق شهروندان و اصرار بر رعایت آن توسط پلیس،مضمون مطلب آموزش مردمی و فرهنگسازی،مضمون مطلب تأکید بر مشارکت مردم با پلیس یا نقش مردم در امنیت،مضمون مطلب توجه پلیس به نیازها و تقاضاهای مردم،مضمون مطلب توجه داشتن پلیس به تامین امنیت دولتمردان،شیوه پاسخ یا مواجهه پلیس با پدیدهها،مضمون مطلب لزوم(یا وجود) نظارت مردم بر عملکرد پلیس،مضمون مطلب حضور اجتماعی پلیس در متن جامعه، مضمون مطلب مددکاری پلیس برای حل مشکلات اجتماعی،مضمون مطلب پیشگیرانه بودن رفتارهای پلیس،مضمون مطلب رعایت منافع و حرمت مردم توسط پلیس،مضمون مطلب انعکاس خواستههای مردم به پلیس،نوع رابطهء نشان داده شده از پلیس در مطالب(با جامعه،با مراجعان یا متقاضیان خدمات پلیسی،با منابع اطلاعاتی یا دولتی،یا روابط درون سازمانی و بین انواع مختلف نقشها)،مضمون مطلب سرعت عمل و حضور به موقع پلیس در صحنهء عمل،مضمون مطلب حاکی از صحت عمل پلیس در اجرای قانون و اعمال مقررات،به کارگیری شیوههای علمی در کشف جرم یا اعمال قانون توسط پلیس،مضمون مطلب تخصصی بودن حوزههای عمل و ساختار پلیس،مضمون مطلب نظم و انضباط فردی یا سازمانی پلیس،مضمون مطلب تخصصگرایی در سازمان پلیس،مضمون مطلب مناسب و برازنده بودن لباس، علایم و نشانهای سازمانی پلیس،مضمون مطلب رعایت آداب معاشرت و حسن رفتار حپلیس."